Đề và đáp án kiểm tra học kì I Ngữ văn lớp 10 - Năm học 2014-2015 - Trường THPT số 1 Bắc Hà

TRƯỜNG THPT ..
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I
TỔ ..
Năm học: 2014-2015
Môn: Ngữ văn – Lớp 10A1
Thời gian làm bài: 90 phút
ĐỀ SỐ 1
ĐỌC – HIỂU (3 điểm)
Đọc bài thơ sau và thực hiện những yêu cầu nêu ở dưới:
Rồi hóng mát thuở ngày trường,
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương.
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương.
Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng,
Dân giàu đủ khắp đòi phương.
 (Nguyễn Trãi, Cảnh ngày hè, Sgk Ngữ văn 10, Tập một, Nxb Giáo dục, 2006)
Trình bày xuất xứ, từ đó xác định văn tự của bài thơ (1 điểm)
Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ trong câu thơ sau (2 điểm): 
Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
II. LÀM VĂN (7 điểm)
“Nguyễn Trãi yêu thiên nhiên, nhưng trên hết vẫn là tấm lòng của ông thiết tha với con người, với dân, với nước.” (Lã Nhâm Thìn, Thơ Nôm Đường luật, Nxb Giáo dục, 1997, tr. 374)
Anh (chị) hãy phân tích bài thơ Cảnh ngày hè để làm sáng tỏ nhận định trên.
TRƯỜNG THPT SỐ 1 BẮC HÀ
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I
TỔ VĂN - SỬ - ĐỊA
Năm học: 2014-2015
Môn: Ngữ văn – Lớp 10A1
Thời gian làm bài: 90 phút
ĐỀ SỐ 2
ĐỌC – HIỂU (3 điểm)
Đọc bài thơ sau và thực hiện những yêu cầu nêu ở dưới:
Một mai, một cuốc, một cần câu,
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.
Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn, người đến chốn lao xao.
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống,
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.
 (Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nhàn, Sgk Ngữ văn 10, Tập một, Nxb Giáo dục, 2006)
Trình bày xuất xứ, từ đó xác định văn tự của bài thơ (1 điểm).
Quan niệm về dại – khôn của tác giả trong bài thơ có gì đặc biệt? Qua đó, anh (chị) hiểu gì về nhân cách nhà thơ (2 điểm) ?
II. LÀM VĂN (7 điểm)
“Tuyết Giang phu tử yêu và trọng nhân cách. Về với thiên nhiên, sống hòa thuận theo tự nhiên là thoát ra ngoài vòng ganh đua của thói tục, là không bị cuốn hút bởi tiền tài, địa vị, để tâm hồn an nhiên khoáng đạt.” (Lã Nhâm Thìn, Phân tích tác phẩm văn học trung đại Việt Nam từ góc nhìn thể loại, Nxb Giáo dục, 2009, tr. 71)
Anh (chị) hãy phân tích bài thơ Nhàn để làm sáng tỏ nhận định trên.
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I
Năm học: 2014-2015
Môn: Ngữ văn – Lớp 10A1
Thời gian làm bài: 90 phút
Phần
Nội dung kiến thức
Điểm
Đọc hiểu
1. Bài thơ nằm trong mục Bảo kính cảnh giới (Gương báu răn mình) thuộc Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi. Bài thơ được viết bằng chữ Nôm (Quốc âm)
2. Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu thơ:
- Phép đối: lao xao chợ cá làng ngư phủ/dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương => câu thơ cân đối giàu tính nhạc
- Đảo trật tự cú pháp: lao xao chợ cá/dắng dỏi cầm ve => nhấn mạnh những âm thanh của một cuộc sống đang sinh sôi, cũng chính là tiếng lòng của tâm hồn Nguyễn Trãi trước cuộc sống no ấm, thịnh vượng của dân chúng.
- Từ láy tượng thanh: lao xao, dắng dỏi => khắc họa bức tranh cuộc sống một cách sinh động.
Làm văn
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I
Năm học: 2014-2015
Môn: Ngữ văn – Lớp 10A1
Thời gian làm bài: 90 phút
Phần
Nội dung kiến thức
Điểm
Đọc hiểu
1. Bài thơ nằm trong tập thơ Bạch Vân Quốc ngữ thi của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bài thơ được viết bằng chữ Nôm (Quốc âm)
2. Quan niệm về dại – khôn của tác giả:
- Dại: “tìm nơi vắng vẻ” – nơi tĩnh tại của thiên nhiên, thảnh thơi của tâm hồn.
- Khôn: “đến chốn lao xao” – chốn cửa quyền bon chen, thủ đoạn sát phạt.
=> Thực chất đó là một cách nói ngược: khôn mà khôn dại/ dại mà dại khôn của tác giả. Qua đó cho thấy trí tuệ sắc sảo và nhân cách cao quý, không màng danh lợi của nhà thơ.
Làm văn