Đề thi học sinh giỏi huyện lớp 9 - Năm học 2009 - 2010 môn thi: Ngữ văn thời gian làm bài: 150 phút

Phßng gd & ®t nghÜa ®µn
Tr­êng THCS NghÜa Trung
§Ò thi häc sinh giái huyÖn líp 9
N¨m häc 2009 - 2010
M«n thi : Ng÷ V¨n
Thêi gian lµm bµi : 150 phót.
C©u 1: ( 4 ®iÓm)
 X¸c ®Þnh biÖn ph¸p tu tõ vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña nã trong c¸c c©u th¬ sau ®©y:
 Quª h­¬ng lµ con diÒu biÕc
 Tuæi th¬ con th¶ trªn ®ång.
 (TrÝch Quª h­¬ng -§ç trung Qu©n).
C©u 2 : ( 4 ®iÓm )
 ChØ ra c¸i hay, c¸i ®Ñp cña ba c©u th¬ cuèi trong bµi th¬ “ §ång chÝ ” cña ChÝnh H÷u :
 §ªm nay rõng hoang s­¬ng muèi 
 §øng c¹nh bªn nhau chê giÆc tíi
 §Çu sóng tr¨ng treo .
Câu 3:( 12 điểm )
 Phẩm chất và số phận người phụ nữ phong kiến qua nhân vật Vũ Nương trong Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ.
-------------------------- HÕt ------------------------
 Gv ra ®Ò : NguyÔn ThÞ sao Mai
 Tr­êng THCS NghÜa Trung
Phßng gd & ®t nghÜa ®µn
Tr­êng thcs nghÜa trung
Kú thi häc sinh giái huyÖn
N¨m häc 2009 - 2010
H­íng dÉn chÊm vµ biÓu ®iÓm m«n ng÷ v¨n 9
C©u 1 : ( 4.0 ®iÓm ) 
- X¸c ®Þnh ®­îc biÖn ph¸p tu tõ : so s¸nh ( 1 ®iÓm )
- Nªu ®­îc gi¸ trÞ nghÖ thuËt ( 3 ®iÓm ) :
 LÊy con diÒu biÕc so s¸nh víi quª h­¬ng t¹o nªn mét h×nh ¶nh ®Ñp ®Çy s¸ng t¹o. Quª h­¬ng yªu dÊu g¾n liÒn víi hoµi niÖm tuæi th¬. C¸nh diÒu biÕc lµm ta liªn t­ëng ®Õn mét bÇu trêi b¸t ng¸t mªnh m«ng hiÖn lªn mét c¸nh diÒu bay trªn tÇng kh«ng mµ da trêi th× xanh ng¾t. C¸nh diÒu biÕc Êy lµ c¸nh diÒu “tuæi th¬ con th¶ trªn ®ång” sau mïa gÆt. Ch÷ “biÕc” gîi t¶ c¸nh diÒu tuyÖt ®Ñp. Qua h×nh ¶nh so s¸nh “Quª h­¬ng lµ con diÒu biÕc’ . Nhµ th¬ nãi lªn ®»m th¾m thiÕt tha mét t×nh yªu quª h­¬ng. Yªu quª h­¬ng còng lµ yªu bÇu trêi, yªu c¸nh ®ång, yªu kØ niÖm tuæi th¬ ®Ñp. BiÖn ph¸p tu tõ so s¸nh ®Æc s¾c , ®éc ®¸o ®· gîi t¶ mét kh«ng gian nghÖ thuËt, cã trêi cao vµ s¾c biÕc cña bÇu trêi, cã chiÒu réng cña c¸nh ®ång quª, cã chiÒu dµi cña n¨m th¸ng, tõ hiÖn t¹i mµ ®øa con xa quª nhí vÒ tuæi th¬.....
Caâu 2 (4.0 ñieåm):
 - Caûnh röøng ñeâm hoang vaéng,ngöôøi lính saùt caùnh beân nhau chôø giaëc tôùi.Tình ñoàng chí söôûi aám loøng hoï.(1ñ)
 - Hình aûnh ñaàu suùng traêng treo laø hình aûnh ñaëc saéc(2ñ):
 + Hình aûnh thaät,traêng xuoáng thaáp nhö treo ñaàu suùng.
 + Gôïi söï lieân töôûng phong phuù: suùng-traêng bieåu töôïng cho chieán tranh - hoaø bình, thöïc taïi - mô moäng.
 - Böùc tranh ñeïp veà tình ñoàng chí-ñoàng ñoäi.(1ñ)
Câu 3: (12 điểm )
 Yêu cầu chung:
 Học sinh trên cơ sở cảm nhận về phẩm chất và số phận của nhân vật Vũ Nương trong Chuyện người con gái nam Xương của Nguyễn Dữ, khái quát lên phẩm chất và số phận của người phụ nữ dưới xã hội phong kiến. Có thể trình bày cảm nhận, suy nghĩ bằng nhiều cách nhưng cần đáp ứng được một số ý chính sau:
 Yêu cầu cụ thể:
 1. Giới thiệu sơ lược về tác giả Nguyễn Dữ, tác phẩm chuyện người con gái Nam Xương và nhân vật Vũ Nương:(1.0 đ )
 - Nguyễn Dữ: Là tác giả nổi tiếng ở thế kỉ XVI, học rộng tài cao nhưng chỉ làm quan một năm rồi sống ẩn dật như nhiều trí thức đương thời.
 - Chuyện người con gái Nam Xương có nguồn gốc từ một truyện dân gian, là một trong số 20 truyện của Truyền kì mạn lục - một kiệt tác văn chương cổ, từng được ca ngợi là thiên cổ kì bút.
 - Vũ Nương là nhân vật chính của truyện. Một phụ nữ có nhan sắc, có đức hạnh nhưng phải chịu một số phận bi thảm.
 2. Trình bày cảm nhận về phẩm chất và số phận của Vũ Nương: 
 a. Là người có phẩm chất tôt đẹp : (2.0 đ)
 - Ngay từ đầu đã được giớ thiệu là “tính đã thuỳ mị nết na...”
 - Là vợ đảm biết giữ gìn khuôn phép,một lòng một dạ chung thuỷ với chồng (d/c).
 - Là một người mẹ hiền, dâu thảo : Một mình nuôi dạy con thơ vừa làm tròn phận sự của một nàng dâu. (d/c)
 b. Là người có số phận bất hạnh : (2.0 đ)
 - Nạn nhân của chế độ nam quyền, của cuộc chiến tranh phong kiến phi nghĩa.
 - Bị chồng nghi ngờ lòng chung thuỷ chỉ vì lời nói ngây thơ của con trẻ. (chú ý các lời thoại của Vũ Nương : Cố phân trần với chồng, biện bạch cho mình mà không được, đau khổ tuyệt vọng khi bị chồng mắng nhiếc, đánh đuổi đi bị dồn vào bước đường cùng phải tự vẫn ở bến Hoàng Giang để bảo toàn danh dự).
 - Đoạn kết của truyện tuy mang màu sắc cổ tích (kết thúc có hậu) nhưng vẫn không làm mờ đi bi kịch của Vũ Nương : Nàng không thể trở về dương thế sống bên cạnh chồng con được nữa.
 c. Từ nhân vật Vũ Nương, khái quát lên phẩm chất và số phận của người phụ nữ dưới xã hội phong kiến : (6.0 đ)
 - Nguyễn Dữ đã đặt nhân vật Vũ Nương vào nhiều hoàn cảnh khác nhau để làm nổi bật lên những phẩm chất và cả sự bất hạnh của nàng. Cách dẫn dắt tình tiết sinh động, hấp dẫn, sự đan xen các yếu tố kì ảo với những yếu tố thực khiến nhân vật vừa mang những đặc điểm nhân vật của thể loại truyền kì vừa gắn với cuộc đời thực. (2đ)
 - Vũ Nương là người phụ nữ mang vẻ đẹp mẫu mực của người phụ nữ dưới xã hội phong kiến xưa kia. Lẽ ra nàng phải được hưởng hạnh phúc trọn vẹn nhưng lại phải chết oan uổng, đau đớn. phẩm chất và số phận bi thảm của nàng gợi lên phẩm chất và số phận bi thảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến ngày xưa. (2đ)
 - Qua nhân vật Vũ Nương, Nguyễn Dữ cất lên tiếng nói cảm thông, bênh vực người phụ nữ đồng thời phản ánh, tố cáo xã hội phong kiến bất công, vô nhân đạo. (2đ)
* Những bài có cách diễn đạt mạch lạc, ý tứ rõ ràng, lời văn giàu cảm xúc, giám khảo cho 1điểm .
 GV ra ®Ò : NguyÔn ThÞ Sao Mai