Đề thi học sinh giỏi cấp tỉnh Sinh học lớp 9 (Có đáp án) - Năm học 2016-2017 - Sở GD & ĐT Phú Thọ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
PHÚ THỌ
ĐỀ CHÍNH THỨC
KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 9 THCS 
 NĂM HỌC 2016 – 2017
Môn thi: Sinh học 
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
Đề thi có 04 trang
Chú ý: 
- Câu hỏi trắc nghiệm khách quan có một hoặc nhiều lựa chọn đúng.
- Thí sinh làm bài thi trắc nghiệm và tự luận trên tờ giấy thi (không làm vào đề thi).
A. PHẦN TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN (20 câu; 10 điểm; mỗi câu 0,5 điểm).
Câu 1: Hệ tuần hoàn ở người tiến hóa hơn thằn lằn là 
A. tim có 3 ngăn, có vách ngăn hụt.
B. máu đi nuôi cơ thể có màu đỏ tươi nghèo ôxi. 
C. tim có 4 ngăn hoàn chỉnh. 
D. máu đi nuôi cơ thể có màu đỏ tươi giàu ôxi. 
Câu 2: Quá trình hồng cầu kết hợp với CO2 và giải phóng O2 xảy ra 
A. trong nước mô. 	B. trong máu, tại mao mạch các cơ quan. 
C. trong mạch bạch huyết. 	D. trong không khí tại phế nang.
Câu 3: Hô hấp nhân tạo áp dụng với trường hợp nào sau đây?
A. nạn nhân bị đuối nước.	B. nạn nhân bị sốt cao.
C. nạn nhân bị điện giật.	D. nạn nhân bị ngạt khí. 
Câu 4: Tác hại nào sau đây không phải là tác hại của khói thuốc lá?
A. Làm tê liệt lớp lông rung động của đường dẫn khí.
B. Làm giảm hiệu quả lọc không khí của đường dẫn khí.
C. Có thể gây ung thư phổi. 
D. Làm cho hàm lượng đường glucôzơ trong máu tăng cao. 
Câu 5: Nội dung chính của qui luật phân li của Menđen là gì?
A. Các cặp alen hoà trộn vào nhau trong giảm phân. 
B. Các thành viên của cặp alen phân li đồng đều về các giao tử.
C. F2 phân li kiểu hình xấp xỉ 3 trội/1 lặn.	
D. F1 đồng tính còn F2 phân tính xấp xỉ 3 trội/1lặn.
Câu 6: Yêu cầu bắt buộc đối với mỗi thí nghiệm của Menđen là
A. con lai phải luôn có hiện tượng đồng tính. 
B. con lai phải thuần chủng về các cặp tính trạng được nghiên cứu.
C. bố mẹ phải thuần chủng về các cặp tính trạng được nghiên cứu.
D. cơ thể được chọn lai đều mang các tính trội. 
Câu 7: Ở lúa, 2n = 24. Theo lí thuyết, có bao nhiêu cách sắp xếp NST vào kì giữa của giảm phân I? 
A. 2 cách.	B. 212 cách.	C. 211 cách. D. 224 cách.
Câu 8: Bộ NST lưỡng bội của một loài 2n = 8. Có thể tạo được bao nhiêu loại hợp tử khác nhau về nguồn gốc NST? 
A. 16	B. 64	C. 144	D. 256
Câu 9: Trong quá trình dịch mã, phân tử nào sau đây đóng vai trò như “người phiên dịch”? 
A. rARN. 	B. tARN. 	C. mARN. 	D. ADN.
Câu 10: Bộ ba đối mã (anticôđon) của tARN vận chuyển axit amin mêtiônin là 
A. 5'AUG3'. 	B. 5'XAU3'. 	 C. 3'XAU5' . 	 D. 3'UAX5'.
Câu 11: Khi nói về mức phản ứng của kiểu gen, kết luận nào sau đây không đúng?
A. Trong cùng một kiểu gen, các gen khác nhau có mức phản ứng khác nhau.
B. Mức phản ứng phụ thuộc vào kiểu gen của cơ thể và môi trường sống.
C. Tính trạng chất lượng thường có mức phản ứng hẹp hơn tính trạng số lượng.
D. Mức phản ứng qui định giới hạn về năng suất của giống vật nuôi và cây trồng.
Câu 12: Phát biểu nào sau đây nói về đột biến gen ở loài sinh sản hữu tính là đúng?
A. Các đột biến có thể xảy ra ngẫu nhiên trong quá trình sao chép ADN.
B. Các đột biến gen trội gây chết có thể được truyền cho thế hệ sau qua các cá thể có kiểu gen dị hợp.
C. Chỉ có các đột biến xuất hiện trong tế bào sinh tinh và sinh trứng mới có thể truyền cho các thế hệ sau.
D. Đột biến làm tăng sự thích nghi, sức sống và sức sinh sản của sinh vật có xu hướng được chọn lọc tự nhiên giữ lại.
Câu 13: Nếu các gen phân ly độc lập và tác động riêng rẽ, phép lai 
AaBbCcDdEe x aaBbccDdEe cho F1 có kiểu hình lặn về cả 5 gen trên chiếm tỉ lệ:
A. (1/2)8	B.(3/4)7	C.(1/2)7	D.(3/4)8
Câu 14: Ở cà chua, A: quả đỏ, a: quả vàng; B: quả tròn, b: quả dẹt; biết các cặp gen phân li độc lập. Để F1 có tỉ lệ 3 đỏ, dẹt : 1 vàng, dẹt thì phải chọn cặp P có kiểu gen và kiểu hình như thế nào?
A. Aabb (đỏ, dẹt) x aaBb (vàng, tròn). B. aaBb (vàng, tròn) x aabb (vàng, dẹt). 
C. Aabb (đỏ, dẹt) x Aabb (đỏ, dẹt). D. AaBb (đỏ, tròn) x Aabb (đỏ, dẹt).
Câu 15: Một cá thể có kiểu gen . Nếu các gen liên kết hoàn toàn trong giảm phân ở cả 2 cặp nhiễm sắc thể tương đồng thì qua tự thụ phấn có thể tạo ra tối đa bao nhiêu loại dòng thuần ở thế hệ sau?
	A. 9	B. 4	C. 8	D. 16 
Câu 16: Biết rằng mỗi gen quy định một tính trạng, alen trội là trội hoàn toàn, quá trình giảm phân diễn ra bình thường. Phép lai nào sau đây cho đời con có kiểu hình phân li theo tỉ lệ 1 : 1 : 1 : 1? 
A. × .	B. × . C. × . D. Aabb× aaBb.
Câu 17: Xét ba gen của một loài, mỗi gen đều có 2 alen. Gen thứ nhất và gen thứ hai cùng nằm trên một cặp nhiễm sắc thể thường, gen còn lại nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X ở đoạn không tương đồng với nhiễm sắc thể giới tính Y. Theo lí thuyết, số kiểu giao phối tối đa có trong quần thể là
A. 360.	B. 486.	C. 810.	D. 600.
Câu 18: Xét 2 cặp gen: cặp gen Aa nằm trên cặp NST số 2 và Bb nằm trên cặp NST số 5. Một tế bào sinh tinh trùng có kiểu gen AaBb khi giảm phân, cặp NST số 2 không phân li ở kì sau I của giảm phân, giảm phân II bình thường thì tế bào này có thể sinh ra những loại giao tử nào?
A. AaBb, O. 	B. AaB, b hoặc Aab, B. 
C. AAB, b hoặc aaB, b. 	D. AaB, Aab, O.
Câu 19: Một gen dài 2040A0 có hiệu giữa 2 loại X và A là 15%. Mạch 2 có T = 60 và 
G = 30% số nuclêôtit của mạch. Phân tử mARN do gen tổng hợp có U chiếm 10% số nuclêôtit của mạch. Mạch làm khuôn và tỉ lệ A, U, G, X của phân tử mARN là: 
A. Mạch 1 và 10%, 15%, 30%, 35%. B. Mạch 1 và 25%, 10%, 30%, 35%.
C. Mạch 2 và 25%, 10%, 30%, 35%.	 D. Mạch 2 và 25%, 10%, 35%, 30%.
Câu 20: Gen D bị đột biến thành d. Khi D và d nhân đôi liên tiếp 3 lần thì số nuclêôtit tự do mà môi trường nội bào cung cấp cho gen d ít hơn so với gen D là 28 nuclêôtit. Dạng đột biến xảy ra với gen D là:
A. Mất một cặp nuclêôtit.	 B. Mất hai cặp nuclêôtit.	
C. Đảo vị trí hai cặp nuclêôtit. D. Thay thế một cặp nuclêôtit.
B. PHẦN TỰ LUẬN (10 điểm).
Câu 1. (2,0 điểm)
a) Một cá thể dị hợp 2 cặp gen (Aa, Bb). Gen nằm trên nhiễm sắc thể thường.
- Viết kiểu gen của cá thể trên. 
- Để thế hệ lai nhận được ít kiểu hình nhất thì cá thể dị hợp trên phải lai với cá thể có kiểu gen như thế nào?
b) Giải thích tại sao đa số các tính trạng trội là các tính trạng tốt, thông thường các tính trạng xấu là tính trạng lặn.
c) Những cơ chế sinh học nào xảy ra đối với các cặp nhiễm sắc thể tương đồng ở cấp độ tế bào đã làm biến dị tổ hợp xuất hiện phong phú ở những loài sinh sản hữu tính?
Câu 2. (2,0 điểm)
a) ARN được tổng hợp dựa trên những nguyên tắc nào? Trình bày chức năng cơ bản của mỗi loại ARN.
b) Cho cá thể đực có kiểu gen AaBbDd giao phối với cá thể cái có kiểu gen Aabbdd. Trong quá trình giảm phân của cá thể đực, 20% số tế bào không phân li cặp gen Aa trong giảm phân I, giảm phân II bình thường, các tế bào khác giảm phân bình thường. Trong quá trình giảm phân của cá thể cái, 10% số tế bào không phân li cặp gen bb trong giảm phân I, giảm phân II bình thường, các tế bào khác giảm phân bình thường. Biết các cặp gen khác phân li bình thường. Lấy ngẫu nhiên 1 cá thể ở đời con, xác suất cá thể đó có kiểu gen aabbdd là bao nhiêu?
Câu 3. (1,0 điểm)
	a) Khi nghiên cứu di truyền ở người chúng ta gặp những khó khăn cơ bản nào? 
b) Công nghệ tế bào thực vật gồm những công đoạn thiết yếu nào? Tại sao các cơ thể được tạo ra bằng công nghệ tế bào có kiểu gen giống nhau và giống với dạng gốc ban đầu?
Câu 4. (1,0 điểm)
	Gọi tên và giải thích các mối quan hệ sau: cây phong lan sống bám trên cây gỗ; dây tơ hồng sống trên cây gỗ; trùng roi sống trong ruột mối và giun đũa sống trong ruột người. 
Câu 5. (2,0 điểm)
Ở ruồi giấm, giả sử gen D có 1560 liên kết hiđrô, trong đó số nuclêôtit loại G bằng 1,5 lần số nuclêôtit loại A. Gen D bị đột biến thành gen d, làm cho gen d kém gen D hai liên kết hiđrô. Biết rằng đột biến chỉ liên quan tối đa hai cặp nuclêôtit và không làm thay đổi chiều dài của gen.
a) Xác định số nuclêôtit loại A liên quan đến các gen trên trong kiểu gen Dd.
b) Cho phép lai: P: ♀Dd x ♂dd thu được F1. Biết rằng trong quá trình giảm phân tạo giao tử ở con đực tất cả các tế bào đều giảm phân bình thường, còn ở con cái một số tế bào rối loạn giảm phân II nhiễm sắc thể không phân li, giảm phân I bình thường, các tế bào còn lại giảm phân bình thường. Xác định số nuclêôtit loại G liên quan đến các gen trên trong mỗi loại hợp tử thu được ở F1.
Câu 6. (2,0 điểm)
a) Cho sơ đồ phả hệ về sự di truyền một bệnh B ở người do một gen qui định.
Biết không có đột biến mới xảy ra.
- Bệnh B do gen trội hay gen lặn quy định, sự di truyền bệnh B có liên quan với giới tính hay không? Giải thích.
 	- Trong sơ đồ phả hệ trên, tính xác suất để cá thể III10 không bị bệnh.
b) Ở một loài thực vật khi lai giữa hai cây P thu được đời F1 có 3 loại kiểu hình gồm: 2998 cây quả vàng, tròn; 3005 cây quả đỏ, bầu dục; 5995 cây quả đỏ, tròn. Cho biết mỗi gen quy định một tính trạng, các gen nằm trên nhiễm sắc thể thường, không có đột biến xảy ra. 
- Biện luận xác định kiểu gen của P (không cần lập sơ đồ lai).
- Để ngay F1 phân li theo tỉ lệ 3 đỏ, tròn : 1 đỏ, bầu dục thì kiểu gen của P có thể như thế nào? (không cần lập sơ đồ lai).
.Hết
Họ và tên thí sinh:..SBD:.
(Giám thị coi thi không giải thích gì thêm)