Đề thi học sinh giỏi cấp huyện Giáo dục công dân lớp 9 - Năm học 2016-2017 - Phòng GD & ĐT Tĩnh Gia

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN 
 TĨNH GIA Năm học 2016 - 2017
 ĐỀ CHÍNH THỨC
 Môn: Giáo dục công dân – Lớp 9
 Thời gian làm bài: 150 phút (không kể giao đề)
Câu 1 (2.0 điểm). Điền vào chỗ trống (¼) những từ, cụm từ thích hợp để hoàn thành một số nội dung của Điều 9 trong Luật giao thông đường bộ năm 2008.
Điều 9. Quy tắc chung
1. Người tham gia giao thông phải đi .theo chiều đi của mình, đi đúng, phần đường quy định và phải chấp hành hệ thống .. đường bộ.
2. Xe ô tô có trang bị dây an toàn thì người lái xe và người ngồi hàng ghế phía trước trong xe ô tô phải ..
Câu 2 (3 điểm):
Thế nào là di sản văn hóa? Cho ví dụ? Vì sao phải bảo vệ di sản văn hóa của dân tộc? Là học sinh chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ di sản văn hóa? 
Câu 3 (3 điểm):
Thế nào là tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác? Nêu các biểu hiện của tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác? Tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác có ý nghĩa gì? Học sinh cần tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác như thế nào?
Câu 4 (3 điểm):
Tệ nạn xã hội là gì? Tác hại của các tệ nạn xã hội? Trách nhiệm của Nhà nước và công dân trong việc phòng chống tệ nạn xã hội?
Câu 5 (2 điểm):
Biểu hiện của người có tính tự chủ là gì? Vì sao con người cần phải biết tự chủ? Học sinh cần phải rèn luyện như thế nào trong học tập, sinh hoạt để là người tự chủ?
Câu 6 (4 điểm): 
Sự đối lập giữa hòa bình và chiến tranh là gì? Thế nào là bảo vệ hòa bình? Vì sao phải bảo vệ hòa bình? Để bảo vệ hòa bình ngăn chặn chiến tranh chúng ta cần làm những gì? 
Câu 7 (3 điểm). Tình huống:
	Lan 14 tuổi, làm thuê cho một cửa hàng cơm gần nhà Hồng. Chứng kiến cảnh Lan bị chủ hàng cơm bắt làm những công việc nặng nhọc, lại thường xuyên chửi mắng, đánh đập, Hồng rất thương Lan nên có ý định tố cáo hành động đó với cơ quan công an. Nhưng Huệ can ngăn và nói: “Chúng mình còn nhỏ mới là học sinh lớp 9 làm gì có quyền được tố cáo người khác, với lại chuyện này là chuyện của người ta mà”.
 a) Em có đồng ý với ý kiến của bạn Huệ không? Vì sao?
 b) Nhận xét về hành vi của chủ hàng cơm?
 c) Nếu được chứng kiến cảnh của Lan, em sẽ làm gì ?
Họ tên học sinh: .....................................................................................; Số báo danh: ..........................
HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
 NĂM HỌC 2016- 2017
Môn: Giáo dục công dân – Lớp 9
Câu
Nội dung
Biểu điểm
Câu 1
2 điểm
- Điền lần lượt các cụm từ sau vào chỗ (.......):
1. bên phải; làn đường; báo hiệu
2. thắt giây an toàn 
(Mỗi trường hợp HS phải điền đúng, đủ từ ngữ mới cho điểm)
1,5
0,5
Câu 2
3 điểm
Nêu được đảm bảo các ý sau: 
- Di sản bao gồm: di sản văn hoá phi vật thể và di sản văn hoá vật thể; là sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
     Ví dụ: Cố đô Huế, áo dài, lễ hội đền Hùng
- Phải bảo vệ di sản văn hoá vì:
 + Di sản văn hoá là tài sản của dân tộc nói lên truyền thống của dân tộc, thể hiện công đức của tổ tiên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tôt quốc, thể hiện kinh nghiệm của dân tộc trong các lĩnh vực. Các thế hệ sau có thể tiếp thu, kế thừa tuyền thống, kinh nghiệm đó để phát triển nền văn hoá mang đậm bản sắc dân tộc.
 + Di sản văn hoá của Việt Nam đóng góp vào kho tàng di sản văn hoá thế giới tài sản quý của nhân loại,
- HS cần bảo vệ di sản văn hoá:
 + Luôn tôn trọng và tự hào về di sản văn hoá quê hương, đất nước, luôn quan tâm tìm hiểu về di sản văn hoá như các phong tục, trang phục, nghề truyền thống, danh lam thắng cảnh phê phán các hành vi việc làm phá hoại di sản văn hoá, chê bai coi thường di sản văn hoá dân tộc
 + Tích cực tham gia giữ gìn, bảo vệ, tôn tạo các di sản văn hoáphù hợp với khả năng như: làm vệ sinh khu di tích, danh lam thắng cảnh, tuyên truyền ngiá trị văn hoá của các di sản văn hoá của quê hương
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
0,5
0,5
0,75
0,25
0,5
0,5
Câu 3
3 điểm
Nêu được đảm bảo các ý sau:
- Tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác là tôn trọng chủ quyền, lợi ích và nền văn hóa của các dân tộc khác tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác; luôn tìm hiểu và tiếp thu những điều tốt đẹp trong nền kinh tế, văn hóa, xã hội của các dân tộc khác; đồng thời thể hiện lòng tự hào dân tộc chính đáng của mình.
- Biểu hiện của tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác: Tìm hiểu về lịch sử, kinh tế và văn hóa của các dân tộc khác; tôn trọng ngôn ngữ, trang phục, phong tục, tập quán của họ; thừa nhận và học hỏi những tinh hoa văn hóa, những thành tựu về các mặt của họ;.
- Tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác giúp chúng ta có thêm kinh nghiệm tốt, tìm ra hướng đi phù hợp trong việc xây dựng và phát triển đất nước, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển của đất nước.
- Học sinh cần tôn trọng và học hỏi các dân tôc khác: 
 + Biết học hỏi, tiếp thu tinh hoa, kinh nghiệm của các dân tộc khác qua học tập các môn học có liên quan trong nhà trường; qua đọc sách báo, tài liệu; xem phim ảnh, tivi; qua các hoạt động giao lưu với thanh thiếu nhi quốc tế, 
 + Tôn trọng trang phục, ngôn ngữ, bản sắc, phong tục của các dân tộc khác; không kì thị, chế giễu, định kiến với những dân tộc, nền văn hóa khác;.  
Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
0,75
0,75
0,5
0,5
0,5
Câu 4
3 điểm
Nêu được đảm bảo các ý sau: 
- Tệ nạn xã hội là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu về mọi mặt đối với đời sống xã hội. Ví dự như: Ma túy, mại dâm, cờ bạc, mê tín dị đoan
- Các tệ nạn xã hội gây ra tác hại đối với mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng xã hội như: Ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần và đạo đức con người, làm thiệt hại kinh tế gia đình và đất nước, phá vỡ hạnh phúc gia đình, gây mất trật tự an ninh xã hội, làm băng hoại giá trị đạo đức truyền thống, suy thoái giống nòi dân tộc
- Một số quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội:
 + Một số quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn đánh bạc, ma túy, mại dâm: Cấm đánh bạc dưới bất cứ hình thức nào; cấm sản xuất, tàng trữ, vân chuyển, sử dụng, trái phép chất ma túy; nghiêm cấm hành vi mại dâm, chứa chấp, dụ dỗ, dẫn dắt gái mại dâm,
 + Một số hành vi trẻ em không được làm: đánh bạc, uống rượu, hút thuốc, dùng chất kích thích có hại cho sức khỏe,
 + Nghiêm cấm hành vi lôi kéo, dụ dỗ trẻ em vào tệ nạn xã hội.
- Trách nhiệm của công dân nói chung và công dân học sinh nói riêng trong việc phòng, chống các tệ nạn xã hội: 
 + Sống giản dị, lành mạnh, tích cực rèn luyện thể dục thể thao; 
 + Không uống rượu, đánh bạc, đua xe máy, hút thuốc lá, sử dụng ma túy, xem phim ảnh, băng hình đồ trụy, bạo lực, tham gia vào các hoạt động mại dâm; 
 + Biết bảo vệ mình và bạn bè, người thân không sa vào tệ nạn xã hội; tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống tệ nạ xã hội do nhà trường, địa phương tổ chức;
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS  trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
0,5
0,5
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
Câu 5
2 điểm
Nêu được đảm bảo các ý sau:
- Biểu hiện của người tự chủ: biết kìm chế cảm xúc, bình tĩnh tự tin trong mọi tình huống; không nao núng hoang manh khi khó khăn; không bị ngả nghiêng lôi kéo trước những áp lực tiêu cực; biết tự ra quyết định cho mình,
- Con người cần phải tự chủ vì nó sẽ giúp cho con người biết sống và ứng xử đúng đắn, có văn hoá, sẽ biết kìm chế cảm xúc, bình tĩnh tự ti trong mọi tình huống để đứng  vững trước những khó khăn, thử thách, cám dỗ, không bị ngả nghiêng lôi kéo trước những áp lực tiêu cực Nếu thiếu tự chủ con người sẽ tự ti, đối phó trong học tập, lao động, hay chia bè phái mất đòan kết, a dua đua đòi sa vào các tệ nạn xã hội,
- Rèn luyện của HS: luôn trung thực, tự tin, trong học tập và các hoạt động tập thể; luôn có tinh thần vượt khó để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, luôn biết bảo vệ lẽ phải, không a dua theo cái xấu, không gây mất đoàn kết bạn bè, không sa vào các tệ nạn xã hội,
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để GK cho điểm phù hợp)
0,5
0,75
0,75
Câu 6
4điểm
Nêu được đảm bảo các ý sau:
- Hòa bình: Không có xung đột vũ trang, là mối quan hệ hiểu biết tôn trọng, bình đẳng và hợp tác giữa các quốc gia - dân tộc, giữa con người với con người. Hòa bình đem lại cuộc sống bình yên tự do, hạnh phúc; là khát vọng của toàn nhân loại.
- Chiến tranh: xảy ra xung đột vũ trang, mâu thuẫn bất bình đẳng giữa các dân tộc - quốc gia, giữa con người với con người. Gây đau thương chết chóc, đói nghèo, bệnh tật,... thiệt hại lớn về kinh tế;... là thảm họa của loài người.
-  Bảo vệ hòa bình: Là làm mọi việc để bảo vệ, giữ gìn cuộc sống xã hội bình yên; là dùng thương lượng đàm phán để giải quyết mọi mâu thuẫn, xung đột giữa các dân tộc,tôn giáo, quốc gia; không để xảy ra chiến tranh hay xung đột vũ trang. 
- Phải bảo vệ hòa bình vì:
 + Hòa bình đem lại cuộc sống hạnh phúc, ấm no, bình yên cho con người còn chiến tranh chỉ mang lại đau thương, tang tóc, đói nghèo, bệnh tật, li tán,...
 + Ngòi nổ chiến tranh vẫn âm ỉ ở nhiều nơi trên hành tinh của chúng ta. Hiện nay chiến tranh và xung đột vũ trang vẫn còn đang diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới và là nguy cơ đối với nhiều quốc gia, nhiều khu vực trên thế giới.
Để bảo vệ hòa bình, ngăn chặn chiến tranh chúng ta cần: 
 + Biết lắng nghe, biết đặt mình vào địa vị của người khác để hiểu và thông cảm với họ; biết thừa nhận những điểm khác với mình; 
 + Biết dùng thương lượng để giải quyết mâu thuẫn; biết học hỏi những tinh hoa những điểm mạnh của người khác; 
 + Sống hòa đồng với mọi người, không phân biệt đối xử, kì thị người khác; biết tôn trọng các dân tộc khác, các nền văn hóa khác; 
 + Thiết lập được tình hữu nghị và tinh thần hợp tác giữa các dân tộc trên thế giới; 
 + Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh như: đi bộ vì hòa bình, vẽ tranh vì hòa bình, viết thư UPU, giao lưu với thanh thiếu niên quốc tế,...
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để GK cho điểm phù hợp)
0,5
0,5
1,0
0,5
0,5
0,2
0,2
0,2
0,2
0,2
Câu 7
3 điểm
a) - Không đồng ý.
    - Vì: Mọi công dân đều có quyền tố cáo những việc làm trái pháp luật gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại tới lợi ích nhà nước hay lợi ích của công dân.
b) Nhận xét: Việc làm của chủ hàng cơm là vi phạm pháp luật.
    + Vi phạm quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, thân thể, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm.
    + Vi  phạm quyền được bảo vệ, chăm sóc, và giáo dục của trẻ em.
c)  Em sẽ:
   - Góp ý cho chủ hàng cơm để họ đối xử tử tế hơn đối với Lan.
   - Giải thích để chủ hàng cơm hiểu việc làm của họ là vi phạm pháp luật.
   - Tố cáo việc làm trái pháp luật của chủ hàng cơm với cơ quan có thẩm quyền (trực tiếp hoặc gián tiếp).
Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp)
0,5
0,5
0,5
0,5
0,25
0,25
0,5