Đề thi chọn học sinh giỏi thành phố lớp 9 - Năm học 2015-2016 môn: Ngữ văn

MÃ KÝ HIỆU
[*****]
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI THÀNH PHỐ
Lớp 9 - Năm học 2015-2016
MÔN: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 150 phút
(Đề thi gồm 04 câu 01 trang)
Phần I: Đọc-hiểu
Câu 1:(1 điểm) Trình bày cảm nhận của em vể bức tranh quê qua đoạn thơ sau: 
Tre rũ rượi ven bờ chen ướt át 
Chuối bơ phờ đầu bến đứng dầm mưa 
Và dầm mưa dòng sông trôi rào rạt 
Mặc con thuyền cắm lại đậu chơ vơ
 Bến đò ngày mưa - Anh Thơ.
Câu 2: (1 điểm) 
Trong văn bản “ Tiếng nói của văn nghệ”, Nguyễn Đình Thi có viết: “Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta phải tự bước lên đường ấy”. Trình bày ý kiến của em về nhận định trên.
Phần II: Làm văn
Câu 1:( 3 điểm)
 Suy nghĩ của em về ý kiến sau đây: “Biết sống gương mẫu là để học làm người”
Câu 2: (5 điểm) 
Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh từng nhận xét:“ Thơ không cần nhiều từ ngữ. Nó cũng không quan tâm đến hình xác của sự sống. Nó chỉ cần cảm nhận và truyền đi một chút linh hồn của cảnh vật thông qua linh hồn thi sỹ ”.
Em hiểu câu nói trên như thế nào? Bằng một tác phẩm văn chương trong chương trình Ngữ văn lớp 9 em hãy làm sáng tỏ?
-------------------Hết-----------------
MÃ KÝ HIỆU
[*****]
ĐÁP ÁN ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI THÀNH PHỐ
Lớp 9 - Năm học 2015-2016
MÔN:NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 150 phút
(Hướng dẫn chấm gồm 03trang)
Chú ý: 
	- Thí sinh làm bài theo cách khác thì cho điểm .
	- Điểm bài thi: 10.
Câu
 Đáp án
Điểm
Câu 1
(1,0đ)
1. Hình thức: Học sinh có thể trình bày dưới hình thức một đoạn văn hoặc một bài văn. ( Dung lượng không quá một trang giấy thi) Diễn đạt trôi chảy, lập luận chặt chẽ, hành văn lưu loát, trôi chảy. Không sai lỗi chính tả.
2. Nội dung: Có thể cảm nhận bức tranh làng quê vắng vẻ ngưng đọng qua quan sát tinh tế của Anh Thơ:
+ Không gian rất bao quát qua những hình ảnh rất quen thuộc: tre, chuối, ven bờ, đầu bến.
+ Có những chi tiết nhân hóa sinh đông, điển hình, giàu sức khêu gợi của cảnh quê: tre rũ rượi, chen ướt át, chuối bơ phờ, sông trôi rào rạt...
0,25 điểm
0,75 điểm
Câu 2
1,0 đ)
1. Hình thức: Học sinh có thể trình bày dưới hình thức một đoạn hoặc bài văn ngắn không quá một trang giấy thi. Lập luận chặt chẽ, rõ ràng, lưu loát. Không sai lỗi chính tả.
2. Nội dung: Học sinh phải đưa ra được chính kiến riêng về nhận định và lý giải thuyết phục.
- Đây là một ý kiến đúng.
- Giải thích:
+ Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ: nghệ tuật không khô khan, không trừu tượng, không xa lạ mà nghệ thuật gần gũi, lắng sâu bởi vì nó thấm đẫm cảm xúc nỗi niềm của tác giả.
+ Nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta: nghệ thuật lay động độc giả bằng cả nội dung, hình thức.
+Nghệ thuật khiến chúng ta phải tự bước lên: nghệ thuật góp phần giúp con người nhận thức, xây dựng và phấn đấu hoàn thiện mình một cách tự giác mà bền vững.
-Nghệ thuật tác động như thế nào tới tư tưởng, tình cảm của mình. 
0,25 điểm
0,75 điểm
Câu 3
(3,0đ)
 1Hình thức:Đúng một bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lý, kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, không mắc lỗi chính tả
2 Nội dung:
Học sinh xác định được vấn đề nghị luận: Gương mẫu
a. Mở bài:
- Dẫn dắt vấn đề và nêu vấn đề nghị luận
b. Thân bài:
- Giải thích được ý nghĩa câu nói:
+ Gương mẫu: là tấm gương, là mẫu mực giữa cộng đồng để những người khác noi theo.
+ Biết sống gương mẫu là học để làm người: là biết sống trong sáng, sống theo chuẩn mực của nền văn hóa mới, của đạo đức dân tộc, của con người mới.
- Chứng minh tính đúng đắn của vấn đề:
+Đưa ra dẫn chứng tiêu biểu, thuyết phục về những tấm gương đạo đức sáng trong xã hội xưa, trong xã hội nay, trong gia đình...
- Bình luận vấn đề.
+ Gương mẫu là một phẩm chất quan trọng trong xã hội.
+Gương mấu thê hiện trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống.
+Rèn luyện tu dưỡng trong học tập, lao động.
+Phê phán lối sống không gương mẫu.
c. Kết luận:
Khẳng định lại vấn đề và nêu suy nghĩ của bản thân.
Thang điểm:
- Điểm 3,0: Đáp ứng các yêu cầu về hình thức. Nội dung bài viết sâu sắc, lập luận chặt chẽ, giải quyết vấn đề có tính sáng tạo.
- Điểm 2,0: Đáp ứng yêu cầu về hình thức. Nôi dung đảm bảo các ý, phương pháp làm bài chưa chặt chẽ, sáng tạo
- Điểm 1,0: Đúng bố cục bài văn. Nội dung còn thiếu, còn sơ sài, lập luận thiếu chặt chẽ.
Điểm 0,0: Lạc đề hoặc học sinh không làm bài
0,25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
1,0 điểm
1,0 điểm
0,25 điểm
Câu 4
(5,0 đ)
1 Hình thức và kĩ năng: 
- Đúng hình thức một bài nghị luận văn học gắn với một nhận định: bố cục rõ ràng, hợp lý. Diễn đạt trôi chảy, cảm xúc, không sai chính tả.
- Cần đạt những kĩ năng về cắt nghĩa, phân tích, chứng minh. Khuyến khích sự sáng tạo của học sinh trong cảm, hiếu tác phẩm
2. Nội dung: Học sinh có thể trình bày theo các cách nhưng phải bám sát văn bản để làm sáng tỏ vấn đề
a. Mở bài:Dẫn dắt và nêu vấn đề nghị luận
- Giới thiệu ý kiến của Nguyễn Đình Thi và nội dung cơ bản của một tác phẩm trích dẫn.
b. Thân bài:
b1 Giải thích nhận định
+Thơ không cần nhiều từ ngữ: Thơ không chú trọng miêu tả cụ thể, chi tiết hiện thực đời sống như đời sống vốn có mà chỉ nắm bắt lấy cái hồn vía, thần thái của cảnh vật.
+ Hiên thực được phản ánh trong thơ bao giờ cũng mang tâm sự, nỗi niềm của nhà thơ.
+ Mỗi nhà thơ phải có tài sử dụng nghệ thuật ngôn từ, ngôn ngữ phải cô đọng, hàm súc, giàu tính tạo hình.
=> Nhận định đã khái quát được tính hàm súc, cái thần thái, linh hồn của thơ ca.
b2 Chứng minh qua một tác phẩm văn hoc trong chương trình Ngữ văn lớp 9 để làm sáng tỏ ba đăc điểm của nhận định bằng các luận điểm.
b3 Đánh giá mở rộng.
- Khẳng định nội dung, nghệ thuật của tác phẩm đó.
- Tác phẩm làm sáng tỏ nhận định.
- Liên hệ một số tác phẩm cùng chủ đề.
c. Kết bài.
- Khẳng định ý nghĩa của tác phẩm đến tư tưởng, tình cảm của chúng ta.
- Liên hệ bản thân.
Thang điểm:
- Điểm 5,0: Đáp ứng tốt về mặt hình thức. Nội dung bài thực sự có sức lay động, lan tỏa tới người đọc. Bài có những phát hiện mới mẻ, sáng tạo, cảm nhận tốt.
- Điêm 4,0: Hiểu đề bài. Biết bám vào tác phẩm để làm sáng tỏ nhận định. Bài có độ sâu sắc. Kĩ năng làm bài khá tốt.
-Điểm 3,0. Biết cách cảm nhận phân tích một tác phẩm. Khả năng làm sáng tỏ nhận định hạn chế, dàn trải, đơn điệu.
- Điểm 2,0: Diễn xuôi tác phẩm, chưa có luận điểm, diễn đạt lủng củng.
- Điểm 1,0: Viết quá sơ sài, hành văn lủng củng không có ý.
- Điểm 0,0: Lạc đề hoặc không làm. 
0,25 điểm
0,75 điểm
0,5 điểm
2,5 điểm
0,5 điểm
0,5 điểm
Lưu ý chung: Học sinh có nhiều cách tiếp cận văn bản để thể hiện cách lập luận, giám khảo lưu ý:
Bám sát vào cách viết của học sinh để định hướng nội dung và cho điểm
Coi trọng năng lực giải quyết đề và kĩ năng lập luận của học sinh.
-------------------Hết-----------------
Lưu kiếm, ngày 16 tháng 1 năm 2016
BGH duyệt Tổ trưởng CM Người ra đề