Đề thi chọn học sinh giỏi 10 cấp tỉnh năm 2010 -2011 môn thi: sinh học

SỞ GD VÀ ĐT 
VĨNH PHÚC
.
ĐỀ CHÍNH THỨC
ĐỀ THI CHỌN HSG 10 CẤP TỈNH NĂM 2010 -2011
MÔN THI: SINH HỌC 
(Dành cho HS không chuyên)
Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
Câu 1 
a. Người ta cho chuối chín vào ngăn đá tủ lạnh để nó đông cứng lại, sau đó lấy ra để tan hết đá thấy quả chuối mềm hơn rất nhiều so với lúc chưa để vào tủ lạnh. Hãy giải thích? 
b. Nêu vai trò của mỗi nhóm nguyên tố hóa học có trong tế bào?
Câu 2
a. Vì sao phôtpholipit có tính lưỡng cực?
b. Khi tiến hành thí nghiệm về tính thấm của tế bào sống và tế bào chết, kết quả có sự khác nhau về màu sắc của lát cắt phôi không đun cách thủy với lát cắt phôi đun cách thủy. Hãy giải thích về sự khác nhau đó ?
Câu 3
a. Nước được hình thành trong quang hợp ở pha sáng hay pha tối? Bằng cách nào có thể chứng minh trong quá trình quang hợp nước sinh ra ở pha đó?
b. Để tạo ra 20 phân tử glucôzơ, pha tối cần sử dụng bao nhiêu ATP, NADPH từ pha sáng?
Câu 4
a. Vì sao nói hô hấp hiếu khí, hô hấp kị khí, lên men đều là quá trình dị hoá? Căn cứ vào đặc điểm nào người ta phân biệt 3 quá trình này?
b. Quá trình vận chuyển H+ từ xoang gian màng vào chất nền ti thể để tổng hợp ATP được thực hiện theo phương thức vận chuyển nào? Điều kiện để xẩy ra phương thức vận chuyển đó?
Câu 5
a. Cho biết các quá trình chuyển hoá vật chất có thể xẩy ra trong tế bào? Enzim làm giảm năng lượng hoạt hóa bằng cách nào? 
b. Nêu điểm khác biệt giữa hóa tổng hợp và quang tổng hợp về đối tượng thực hiện và nguồn năng lượng?
Câu 6 
a. Nhà khoa học tiến hành phá nhân của tế bào trứng ếch thuộc nòi A rồi lấy nhân của tế bào trứng ếch thuộc nòi B cấy vào. Ếch con được tạo ra mang đặc điểm chủ yếu của nòi nào? Thí nghiệm chứng minh điều gì?
b. Tế bào cơ, tế bào hồng cầu và tế bào bạch cầu, loại tế bào nào có nhiếu lizôxôm nhất? Tại sao?
Câu 7
Nêu các con đường vận chuyển các chất qua màng sinh chất? Điều kiện để xẩy ra vận chuyển chủ động các chất qua màng sinh chất?
Câu 8
a. Trong nước mắm và trong tương có rất nhiều axit amin. Chất này có nguồn gốc từ đâu, do vi sinh vật nào tác động để tạo thành?
b. Làm nước sirô quả trong bình nhựa kín, sau một thời gian thì bình sẽ căng phồng. Hãy giải thích tại sao?
Câu 9
a. Trong quá trình hô hấp nội bào, có 2 giai đoạn xẩy ra tại ti thể. Đó là giai đoạn nào và xẩy ra ở đâu?
b. Trong quá trình hô hấp nội bào có 5 phân tử glucôzơ được phân giải. Tính số NADH và FADH2 tạo ra?
Câu 10
Ở ruồi giấm, một tế bào nguyên phân liên tiếp một số lần, các tế bào con tạo ra đều qua giảm phân tạo giao tử. Các giao tử hình thành tham gia thụ tinh với hiệu suất là 12,5% đã tạo ra 16 hợp tử. Tổng số nguyên liệu tương đương với số nhiễm sắc thể đơn mà môi trường cung cấp cho quá trình trên là 504. Xác định số lần nguyên phân của tế bào ban đầu và giới tính của ruồi giấm.
- Hết -
Họ và tên thí sinh...............................................................SBD......................................
SỞ GD VÀ ĐT VĨNH PHÚC
ĐỀ CHÍNH THỨC
HƯỚNG DẪN CHẤM HSG 10 NĂM 2010 -2011
MÔN THI: SINH HỌC (Không chuyên)
Câu 
Nội dung
Điểm
1
(1.0đ)
a. Giải thích:
- Quả chuối khi chưa cho vào tủ lạnh, các tế bào chưa bị vỡ liên kết với nhau tạo độ cứng nhất định..........................................................................................................................................
- Khi đưa vào ngăn đá tủ lạnh, nước trong tế bào quả chuối đông thành đá -> tế bào bị 
vỡ -> khi đá tan tế bào đã vỡ không còn liên kết với nhau như ban đầu nữa => quả 
chuối sẽ mềm hơn.....................................................................................................................
b. Vai trò của mỗi nhóm nguyên tố:
- Nguyên tố đa lượng: Tham gia cấu tạo tế bào.........................................................................
- Nguyên tố vi lượng: Tham gia trao đổi chất: Vì cấu tạo enzim xúc tác cho các phản ứng sinh hoá trong tế bào...................................................................................................................
0,25
0,25
0,25
0,25
2
(1.0đ)
a. Phôtpholipit có tính lưỡng cực vì :
- Phôtpholipit có cấu trúc gồm: 1 phân tử glixeron liên kết với 2 axit béo và 1 nhóm phôtphat (nhóm này nối glixeron với 1 ancol phức).................................................................
- Đầu ancol phức ưa nước, đuôi axit béo kị nước...................................................................
b. Giải thích :
- Phôi sống không nhuộm màu còn phôi chết bắt màu............................................................
- Tế bào sống có khả năng thấm chọn lọc chỉ cho các chất cần thiết đi qua màng vào trong tế bào, còn phôi chết không có đặc tính này. .............................................................................
0,25
0,25
0,25
0,25
3
(1,0đ)
a. 
- Nước được hình thành trong pha tối của quang hợp..............................................................
- Chứng minh nước sinh ra từ pha tối dựa trên phản ứng quang hợp đầy đủ:
 6CO2 + 12H2O -> C6H12O6 + 6O2 + 6H2O
Dùng ôxi nguyên tử đánh dấu trong CO2, khi quang hợp thấy ôxi nguyên tử đánh dấu có trong glucozơ và nước => Như vậy, ôxi của nước là ôxi từ CO2. Vì CO2 chỉ tham gia vào pha tối...............................................................................................................................................
b. Tạo 20 glucôzơ, pha tối đã dùng:
 20X18 = 360 ATP
 20X12 = 240 NADPH.
0,25
0,25
0,25
0,25
4
(1,0đ)
a.
* Vì: Cả 3 quá trình này đều là quá trình phân giải chất hữu cơ, đồng thời giải phóng năng lượng.............................................................................................................................
* Căn cứ vào chất nhận e cuối cùng: Hô hấp hiếu khí (Chất nhận e cuối cùng là O2),hô hấp kị khí (Chất nhận e cuối cùng là ôxi liên kết), lên men (Chất nhận e cuối cùng là chất hữu cơ).....................................................................................................................................
b.
- Phương thức: Bị động (thụ động)........................................................................................
- Điều kiện: Cần phải có chênh lệch nồng độ.........................................................................
0,25
0,25
0,25
0,25
5
(1,0đ)
a.
* Các quá trình chuyển hoá có thể xẩy ra: Đồng hoá và dị hoá...............................................
* Enzim làm giảm năng lượng hoạt hoá bằng cách: Tạo nhiều phản ứng trung gian...............
b. Phân biệt:
Chỉ tiêu so sánh
Hóa tổng hợp
Quang tổng hợp
Đối tượng
Vi khuẩn hóa tổng hợp
Vi khuẩn quang hợp, trùng roi, tảo, thực vật..
Nguồn năng lượng
Phản ứng hóa học
Năng lượng ánh sáng..
0,25
0,25
0,25
0,25
6
(1,0đ)
a. 
- Kết quả: Ếch con này mang đặc điểm của nòi B.....................................................................
- Qua thí nghiệm chuyển nhân chứng minh được rằng nhân là nơi chứa thông tin di truyền của tế bào (Nhân là trung tâm điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào)..............................
b. 
- Tế bào bạch cầu có nhiều lizoxom nhất...................................................................................
- Giải thích: Do tế bào bạch cầu có chức năng tiêu diệt các tế bào vi khuẩn cũng như các tế bào bệnh lí, tế bào già nên nó phải có nhiều lizoxom nhất.......................................................
0,25
0,25
0,25
0,25
7
(1.0đ)
* Các con đường vận chuyển các chất qua màng sinh chất:
- Vận chuyển trực tiếp qua lớp kép phôtpholipit.......................................................................
- Vận chuyển qua kênh prôtêin.................................................................................................
* Điều kiện:
- Phải có kênh prôtêin..............................................................................................................
- Phải được cung cấp năng lượng ATP....................................................................................
0,25
0,25
0,25
0,25
8
(1.0đ)
a. 
- Axit amin trong nước mắm có nguồn gốc từ protein của cá, vi sinh vật tác động để tạo thành là: vi khuẩn ....................................................................................................................
- Axit amin trong tương có nguồn gốc từ đậu tương, vi sinh vật tác động để tạo thành là: Nấm sợi (nấm vàng hoa cau).....................................................................................................
b. Giải thích: 	
- Trên vỏ quả có rất nhiều tế bào nấm men. Nấm men sẽ lên men đường thành rượu etilic và CO2...............................................................................................................................................................................................................
- Khí CO2 được tạo thành không thể thoát ra khỏi bình kín nên làm cho bình căng phồng lên..............................................................................................................................................
0,25
0,25
0,25
0,25
9
(1.0đ)
a. Các giai đoạn hô hấp xẩy ra tại ti thể:
- Chu trình crep: Xẩy ra tại chất nền ti thể..
- Chuỗi vận chuyển điện tử: Xẩy ra ở màng trong ti thể.
b. Số NADH và FADH2 tạo ra:
- Số NADH tạo ra: 5 x 10 = 50................................................................................................
- Sô FADH2 tạo ra: 5 x 2 = 10.................................................................................................
0,25
0,25
0,25
0,25
10
(1.0đ)
Xác định số lần nguyên phân và giới tính
- Số giao tử tạo ra : (16 x 100) : 12,5 = 128
- Gọi k là số lần guyên phân của tế bào ban đầu (k nguyên, dương)
+ Số NST môi trường cung cấp cho nguyên phân :
 (2k – 1)2n = (2k – 1)8
+ Số NST cung cấp cho quá trình giảm phân : 2k.2n = 2k . 8
 => Từ giả thiết ta có : (2k – 1)8 + 2k . 8 = 504 
 <Þ Số lần nguyên phân k = 5..
- Số tế bào tạo ra qua nguyên phân (tế bào sinh giao tử) : 25 = 32......
- Số giao tử sinh ra từ một tế bào sinh giao tử : 128/32 = 4 
Þ Một tế bào sinh giao tử qua giảm phân tạo ra 4 giao tử Þ Ruồi giấm đực.
0,25
0,25
0,25
0,25
..Hết.