Đề cương ôn tập phần Văn học Ngữ văn lớp 8

 Ôn tập phần văn học lớp 8
1/ Văn bản: Tôi đi học
Tác giả: Thanh Tịnh ( 1911- 1988), tên khai sinh là Trần Văn Ninh, quê ở xóm Gia Lạc, ven sông hương, ngoại ô thành phố Huế.
Năm tác phẩm ra đời: truyện ngắn tôi đi học in trong tập quê mẹ, xuất bản năm 1941.
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Trong cuộc đời mỗi con người, kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò, nhất là buổi tựu trường đầu tiên, thường được ghi nhớ mãi. Thanh Tịnh đã diễn tả dòng cảm nghĩ này bằng nghệ thuật tự sự xen miêu tả và biểu cảm, với những rung động tinh tế qua truyện ngắn Tôi đi học.
2/ Văn bản: Trong lòng mẹ
Tác giả: Nguyên Hồng ( 1918-1982) tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định.
Năm tác phẩm ra đời: năm 1940.
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Đoạn trích Trong lòng mẹ, trích hồi kí Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng, đã kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng, tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh.
3/ Văn bản: Tức nước vỡ bờ
Tác giả: Ngô Tất tố ( 1893- 1954) quê ở làng Lộc Hà, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh ( nay thuộc Đông Anh, Hà Nội)
Năm tác phẩm ra đời: 1939.
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Bằng ngòi bút hiện thực sinh động, đoạn văn Tức nước vỡ bờ (trích tiểu thuyết Tắt đèn của Ngô Tất Tố) đã vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến đương thời; xã hội ấy đã đẩy người nông dân vào tình cảnh vô cùng cực khổ, khiến họ phải liều mạng chống lại. Đoạn trích còn cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân, vừa giàu tình yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ.
4/ Văn bản: Lão Hạc
Tác giả: Nam Cao (1917- 1951) tên khai sinh là Trần Hữu tri, quê ở làng Đại Hoàng, phủ Lí Nhân ( nay là xã Hòa Hậu, huyện Lí Nhân), tỉnh Hà Nam.
Năm tác phẩm ra đời: năm 1943.
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Truyện ngắn Lão Hạc đã thể hiện một cách chân thực, cảm động số phận đau thương của người nông dân trong xã hội cũ và phẩm chất cao quý tiềm tàng của họ. Đồng thời truyện còn cho thấy tấm lòng yêu thương, trân trọng đối với người nông dân và tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao, đặc biệt trong việc miêu tả tâm lí nhân vật và cách kể chuyện.
5/ Văn bản: Cô bé bán diêm
Tác giả: An-đéc-xen (1805- 1875) là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.
Năm tác phẩm ra đời:
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng, với các tình tiết diễn biến hợp lí, tác phẩm Cô bé bán diêm của An-đéc-xen truyền cho chúng ta lòng cảm thương sâu sắc đối với một em bé bất hạnh.
6/ Văn bản: Đánh nhau với cối xoay gió
Tác giả: Xéc-van-tét ( 1547- 1616) là nhà văn Tây Ban Nha.
Năm tác phẩm ra đời:
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Sự tương phản về mọi mặt giữa Đôn ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trong tiểu thuyết Đôn ki-hô-tê của Xéc-van-tét tạo nên một cặp nhân vật bất hủ trong vă học thế giới. Đôn ki-hô-tê thật nực cười nhưng cơ bản có những phẩm chất đáng quý ; Xan-chô Pan-xa có những mặt tốt song cũng bộc lộ nhiều điểm đáng chê trách.
7/ Văn bản: Chiếc lá cuối cùng
Tác giả: O Hen-ri ( 1862- 1910) là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn.
Năm tác phẩm ra đời:
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Mấy trang kết thúc truyện Chiếc lá cuối cùng trên đây của O Hen-ri đủ chứng tỏ truyện được xây dựng theo kiểu có nhiều tình tiết hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ khóe léo, kết cấu đảo ngược tình huống hai lần, gây hứng thú và làm cho chúng ta rung cảm trước tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ.
8/ Văn bản: Hai cây phong
Tác giả: Ai-ma-tốp ( 1928- 2008) là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan, một nước cộng hào ở vùng Trung Á, thuộc Liên Xô trước đây.
Năm tác phẩm ra đời:
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Trong đoạn trích truyện Người thầy đầu tiên của Ai-ma-tốp, hai cây phong được miêu tả hết sức sinh động bằng ngòi bút đậm chất hội họa. Người kể chuyện truyền cho chúng ta tình yêu quê hương da diết và lòng xúc động đặc biệt vì đấy là hai cây phong gắn với câu chuyện về thầy Đuy-sen, người đã vun trồng ước mơ, hi vọng cho những học trò nhỏ của mình.
9/ Văn bản: Thông tin về ngày trái đất năm 2000
- Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Lời kêu gọi bình thường : > được truyền đạt bằng một hình thức rất quan trọng : Thông tin về ngày trái đất năm 2000. Điều đó cùng với sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ về tác hại của việc dùng bao bì ni lông, về lợi ích của việc giảm bớt chất thải ni lông, đã gợi cho chúng ta những việc có thể làm ngay để cải thiện môi trường sống, để bảo vệ trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta.
10/ Văn bản: Ôn dịch, thuốc lá
Giá trị nội dung và ngệ thuật:
+ Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch : nó gặm nhấm sức khỏe con người nên không thể kịp thời nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần phải có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.
11/ Văn bản: Bài toán dân số
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Đất đai không sinh thêm, con người lại càng nhiều lên gấp bội. Nếu không hạn chế sự gia tăng dân số thì con người sẽ tự làm hại chính mình. Từ câu chuyện một bài toán cổ về cấp số nhân, tác giả đã đưa ra các con số buộc người đọc phải liên tưởng và suy ngẫm về sự gia tăng dân số đáng lo ngại của thế giới, nhất là ở nhưng nước chậm phát triển.
12/ Văn bản: Đập đá ở Côn lôn
Tác giả: Phan Châu Trinh ( 1872- 1926) hiệu là tây hồ, biệt hiệu Hi Mã, quê ở làng Tây Lộc, huyện Hà Đông, tỉnh Quãng Nam.
Năm tác phẩm ra đời:
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Bằng bút pháp lãng mạng và giọng điệu hào hùng, bài thơ Đập đá ở Côn Lôn giúp ta cảm nhận một hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp bước nguy nan nhưng vẫn không sờn lòng đổi chí.
13/ Văn bản: Hai chữ nước nhà
Tác giả: Trần Tuấn Khải ( 1895- 1983), bút hiệu Á Nam, quê ở làng Quang Xán, xã Mĩ Hà, huyện Mĩ Lộc, tỉnh Nam Định.
Năm tác phẩm ra đời:
Giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Qua đoạn trích bài thơ Hai chữ nước nhà, Á Nam Trầ Tuấn Khải đã mượn một câu chuyện lịch sử có sức gợi cảm lớn để bộc lộ cảm xúc của mình và khích lệ lòng yêu nước, ý chí cứu nước của đồng bào. Tình cảm sâu đậm, mãnh liệt đối với nước nhà, sự lựa chọn thể thơ thích hợp và giọng điệu trữ tình thống thiết của tác giả đã tạo nên giá trị đoạn thơ trích.