Đề cương ôn tập môn vật lí lớp 9 – Học kì II

 Tröôøng THCS TT Dieâu trì ÑEÀ CÖÔNG OÂN TAÄP MOÂN VAÄT LÍ LÔÙP 9 – HK II
A / LYÙ THUYEÁT :
I/ Phaàn ñieän töø hoïc :
1) Doøng ñieän xoay chieàu : 
- Doøng ñieän xoay chieàu laø doøng ñieän luaân phieân ñoåi chieàu. Taàn soá doøng ñieän xoay chieàu nöôùc ta coù taàn soá 50HZ.
- Caùch taïo ra doøng ñieän xoay chieàu :
+ Khi cuoän daây daãn kín chuyeån ñoäng trong töø tröôøng vaø caét caùc ñöôøng söùc töø (maùy phaùt ñieän ).
+ Khi cuoän daây daãn kín khoâng chuyeån ñoäng trong töø tröôøng nhöng töø tröôøng xuyeân qua cuoän daây daãn kín laø töø tröôøng bieán ñoåi (soá ñöôøng söùc töø bieán doåi)
2) Maùy phaùt ñieän xoay chieàu : caáu taïo vaø nguyeân taéc hoaït ñoäng.
3) Maùy bieán theá : caáu taïo vaø nguyeân taéc hoaït ñoäng( maùy bieán theá khoâng hoaït ñoäng vôùi doøng ñieän khoâng ñoåi), vai troø cuûa maùy bieán theá trong truyeàn taûi ñieän naêng.
- Coâng thöùc tính hieäu ñieän theá vaø soá voøng daây cuûa caùc cuoän daây : 
- n1 > n2 : maùy haï theá (U1 > U2) ; n1 < n2 : maùy taêngï theá (U1 < U2)
- Maùy bieán theá coù theå taêng theá, haï theá tuyø vaøo caùch söû duïng caùc cuoän daây.
4) Caùc taùc duïng cuûa doøng ñieän xoay chieàu – Ño cöôøng ñoä vaø hieäu ñieän theá xoay chieàu : trong taùc duïng töø khi doøng ñieän ñoåi chieàu löïc töø cuûa doøng ñieän cuõng ñoåi chieàu.
- Ño cöôøng ñoä vaø hieäu ñieän theá xoay chieàu söû duïng Ampe keá, Voân keá xoay chieàu coù kí hieäu AC (~). Khi maéc Ampe keá, Voân keá xoay chieàu vaøo maïch ñieän khoâng caàn phaân bieät choát caém.
5) Truyeàn taûi ñieän naêng : ñeå giaûm hao phí do toaû nhieät treân ñöôøng daây, phöông aùn toát nhaát laø taêng hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu ñöôøng daây.
Coâng thöùc tính hao phí do toaû nhieät treân ñöôøng daây : Php =. Coâng suaát hao phí do toaû nhieät treân ñöôøng daây taûi ñieän tæ leä nghòch vôùi bình phöông hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu ñöôøng daây.
II/ Phaàn quang hoïc : 
1) Hieän töông khuùc xaï aùnh saùng : 
- Moái quan heä giöõa goùc tôùi vaø goùc khuùc xaï, caùch veõ ñöôøng truyeàn cuûa tia saùng töø moâi tröôøng nöôùc sang moâi tröôøng khoâng khí, ñöôøng truyeàn cuûa tia saùng töø moâi tröôøng khoâng khí sang moâi tröôøng nöôùc .
2) Thaáu kính hoäi tuï – Thaáu kính phaân kì :
+ Caùch nhaän bieát thaáu kính hoäi tu, thaáu kính phaân kì :
Caên cöù vaøo hình daïng.
Caên cöù vaøo tính chaát aûnh cuûa vaät qua thaáu kính.
+ Tính chaát aûnh cuûa vaät taïo bôûi thaáu kính hoäi tuï, thaáu kính phaân kì.
+ Caùch döïng aûnh cuûa vaät taïo bôûi thaáu kính : söû duïng hai trong ba tia saùng ñaëc bieät ñeå döïng aûnh cuûa vaät taïo bôûi thaáu kính.
+ Caùch tính ñoä cao cuûa aûnh (cuûa vaät), khoaûng caùch töø aûnh ñeán thaáu kính, khoaûng caùch töø vaät ñeán thaáu kính : 
- Xeùt hai caëp tam giaùc ñoàng daïng :
* Caëp thöù nhaát coù chöùa caïnh laø ñoä cao cuûa aûnh vaø ñoä cao cuûa vaät.
* Caëp thöù hai coù chöùa caïnh laø ñoä cao cuûa aûnh vaø ñoä cao baèng ñoä cao cuûa vaät (theo caùch veõ tia saùng).
3) Maét : - Caùc boä phaän chính cuûa maét vaø vai troø cuûa caùc boä phaän cuûa maét.
- Caùc taät cuûa maét vaø caùch khaéc phuïc :
* Maét caän : kính caän laø thaáu kính phaân kì, kính caän phuø hôïp khi tieâu ñieåm cuûa thaáu kính truøng vôùi ñieåm cöïc vieãn. 
* Maét laõo : kính laõo laø thaáu kính hoäi tuï, kính laõo phuø hôïp khi nhìn vaät, aûnh cuûa vaät hieän ôû ñieåm cöïc caän Cc
4) Söï taïo aûnh treân phim trong maùy aûnh : aûnh cuûa vaät laø aûnh thaät ngöôïc chieàu vaø nhoû hôn vaät, tieâu cöï cuûa vaät kính khoaûng 5cm.
5) Kính luùp : caùch söû duïng kính luùp, ñoä boäi giaùc cuûa kính luùp.
6) AÙnh saùng traéng, aùnh saùng maøu : 
+ Caùch phaân tích aùnh saùng traéng, taïo ra aùnh saùng maøu baèng taám loïc maøu.
7) Söï troän caùc aùnh saùng maøu : theá naøo laø söï troän aùnh saùng maøu ? 
8) Maøu saéc caùc vaät döôùi aùnh saùng traéng vaø döôùi aùnh saùng maøu : naém vöõng khaû naêng taùn xaï aùnh saùng maøu cuûa caùc vaät.
9) caùc taùc duïng cuûa aùnh saùng.
10) söï baûo toaøn vaø chuyeån hoaù naêng löôïng.
	+ Laøm phaàn vaän duïng sau moãi baøi hoïc vaø baøi taäp trong SBT
	B/ BAØI TAÄP : 
1) Moät cuoän daây cuûa moät maùy bieán theá coù 600 voøng, cuoän kia coù 3000 voøng.
	a) Duøng maùy bieán theá treân ñeå taêng hay giaûm theá vaø coù theå taêng (hoaëc giaûm ñöôïc bao nhieâu laàn)
	b) Giaû söû duøng maùy treân ñeå taêng theá. Tính hieäu ñieän theá laáy ra khi hieäu ñieän theá ñaët vaøo laø 120V
Höôùng daãn : a) Veà nguyeân taéc coù theå duøng maùy bieán theá ñeû taêng theá hay giaûm theá, tuyø thuoäc vaøo caùch maéc caùc cuoän daây vaøo maïng ñieän.
b) Vaän duïng coâng thöùc : ñeå tính hieäu ñieän theá ôû cuoän thöù caáp.
2) Moät traïm phaùt ñieän coù coâng suaát P = 50kW, hieäu ñieän theá taïi traïm phaùt laø U = 800V. Ñieän trôû ñöôøng daây taûi ñieän laø R = 4.
	a) Tính coâng suaát hao phí treân ñöôøng daây taûi ñieän.
	b) Neâu moät bieän phaùp ñeå coù theå giaûm coâng suaát hao phí xuoáng 100 laàn.
* Vaän duïng coâng thöùc tính coâng suaát hao phí ñeå tính. Coâng suaát hao phí do toaû nhieät treân ñöôøng daây taûi ñieän tæ leä nghòch vôùi bình phöông hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu ñöôøng daây.
3) Ñeå caùc thieát bò cuûa khu daân cö hoaït ñoäng bình thöôøng ôû hieäu ñieän theá 220V, thì taïi ñoù phaûi ñaëtmoät traïm bieán theá laøm giaûm hieäu ñieän theá 15 laàn.
	a) Hoûi hieäu ñieän theá ôû nôi cung caáp laø bao nhieâu ? Bieát coâng suaát tieâu thuï trung bình cuûa khu daân cö laø 6,6kW vaø ñieän trôû cuûa daây taûi ñieän laø 5.
	b) Tính coâng suaát hao phí treân ñöôøng daây.
4) Ñaët vaät saùng AB vuoâng goùc vôùi truïc chính cuûa thaáu kính hoäi tuï coù f = 25cm. Ñieåm A naèm treân truïc chính, caùch thaáu kính moät khoaûng d = 15cm.
	a) AÛnh cuûa AB qua thaáu kính hoäi tuï coù ñaëc ñieåm gì?
	b) Tính khoaûng caùch töø aûnh ñeán vaät vaø ñoä cao h cuûa vaät. Bieát ñoä cao cuûa aûnh h’ = 40cm.
 - Veõ aûnh cuûa AB nhö hình veõ 
 a) AÛnh A’B’ cuûa AB laø aûnh aûo, cuøng chieàu vôùi vaät vaø lôùn hôn vaät. 
 b) 
 (1) 
 OIF’A’B’F’
 (2)
	Töø (1) vaø (2) ta coù :
 = = = 
OA’ = (cm)
 Khoaûng caùch töø aûnh ñeán vaät :
 AA’= d’ – d = 37,5 – 15 = 22,5cm
 Ñoä cao cuûa vaät : 
5) Vaät kính cuûa moät maùy aûnh laø moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï 10cm. Maùy aûnh höôùng ñeå chuïp aûnh moät vaät cao 1m, ñaët caùch maùy aûnh 2m.
	a) Haõy döïng aûnh cuûa vaät treân phim (khoâng caàn ñuùng tæ leä).
	b) Tính khoaûng caùch töø kính ñeán phim vaø ñoä cao cuûa aûnh treân phim.
6) Cho moät thaáu kính phaân kì coù tieâu cöï 15cm, moät vaät AB cao 50cm.
	a) Veõ aûnh cuûa vaät AB qua thaáu kính ñoù. Bieát vaät ñaët caùch thaáu kính moät khoaûng laø 20cm (khoâng caàn ñuùng tæ leä)
	b) Tính khoaûng caùch töø aûnh ñeán thaáu kính vaø ñoä cao cuûa aûnh.
7) Vaät kính cuûa moät maùy aûnh coù tieâu cöï 5cm. Ngöôøi ta duøng maùy aûnh ñoù ñeå chuïp moät ngöôøi cao 1,6m vaø ñöùng caùch maùy aûnh 3m.
	a) Haõy döïng aûnh cuûa ngöôøi ñoù treân phim (khoâng caàn ñuùng tæ leä)
	b) Tính chieàu cao cuûa aûnh.
	c) Xaùc ñònh khoaûng caùch töø phim ñeán vaät kính.
8) Moät ngöôøi giaø khi khoâng ñeo kính thì nhìn roõ vaät gaàn nhaát caùch maét laø 45cm. Hoûi khi ñeo moät kính laõo saùt maét coù tieâu cöï 50cm thì nhìn roõ vaät gaàn nhaát caùch maét bao nhieâu /
9) Moät ngöôøi duøng moät kính luùp coù tieâu cöï 10cm ñeå quan saùt moät vaät nhoû cao 0,5cm, vaät ñaët caùch kính 6cm.
	a) Haõy döïng aûnh cuûa vaät qua kính luùp vaø cho bieát tính chaát cuûa aûnh ? (khoâng caàn chính xaùc)
	b) Tính khoaûng caùch töø aûnh ñeán kính ? 
	c) AÛnh cuûa vaät cao bao nhieâu ?
10) Duøng moät kính luùp coù tieâu cöï 12,5cm ñeå quan saùt moät vaät nhoû. Muoán coa aûnh aûo lôùn gaáp 5 laàn thì :
	a) Ngöôøi ta phaûi ñaët vaät caùch kính bao nhieâu ?
	b) Tính khoaûng caùch töø aûnh ñeán vaät.
11) Moät ngöôøi duøng moät kính luùp ñeå quan saùt moät vaät nhoû cao 0,6cm, vaät ñaët caùch kính moät khoaûng 10cm thì thaáy aûnh cuûa noù cao 3cm.
	a) Haõy döïng aûnh cuûa vaät qua kính luùp vaø cho bieát tính chaát cuûa aûnh ? (khoâng caàn chính xaùc)
	b) Tính khoaûng caùch töø aûnh ñeán kính ? 
	c) Tính tieâu cöï cuûa kính luùp ?
	* Laøm caùc baøi taäp trong SBT
Dieâu Trì, ngaøy, 03 thaùng 4 naêm 2012
 GVBM
 Nguyeãn Vaên Quyeân