ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP ĐỊA LÍ 6 HỌC KỲ II 1. Kho¸ng s¶n lµ g×? Khi nµo gäi lµ má kho¸ng s¶n? - Kho¸ng s¶n lµ nh÷ng tích tụ tự nhiên các kho¸ng vËt vµ ®¸ cã Ých, ®îc con ngêi khai th¸c vµ sö dông - Má kho¸ng s¶n lµ n¬i tập trung kho¸ng s¶n cã kh¶ n¨ng khai th¸c ®îc 2. Quá tr×nh h×nh thµnh má néi sinh vµ má ngo¹i sinh kh¸c nhau nh thÕ nào? - C¸c má néi sinh lµ nh÷ng má ®îc h×nh thµnh do néi lùc (đồng, chì, kẽm, thiếc, vàng, bạc,...) - C¸c má ngo¹i sinh l¹i ®îc h×nh thµnh do c¸c qu¸ tr×nh ngo¹i lùc (than, cao lanh, đá vôi,...) 3. Tại sao phải khai thác và sử dụng khoáng sản hợp lí, tiết kiệm? Vì các mỏ khoáng sản được hình thành qua hàng vạn, hàng triệu năm, rất quý cho con người 4. H·y tr×nh bµy sù ph©n lo¹i kho¸ng s¶n theo c«ng dông? Dùa vµo c«ng dông cã thÓ chia kho¸ng s¶n lµm 3 loại: - Kho¸ng s¶n năng lîng (than ®¸, than bïn, dÇu má, khÝ ®èt...): Cung cÊp nhiªn liÖu cho c«ng nghiÖp n¨ng lîng vµ nguyªn liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp ho¸ chÊt... - Kho¸ng s¶n kim lo¹i: gåm kim lo¹i ®en (s¾t, man gan, titan, cr«m...) vµ kim lo¹i mµu (®ång, ch×, kÏm...); cung cÊp nguyªn liÖu cho ngµnh luyÖn kim ®en vµ luyÖn kim mµu, s¶n xuÊt ra gang, thÐp, ®ång, ch×... - Phi kim lo¹i (muèi má, apatit, th¹ch anh, kim c¬ng, ®¸ v«i...): Cung cÊp nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt ph©n bãn, gèm, sø, thuû tinh, vËt liÖu x©y dùng... 5. Líp vá khÝ ®îc chia thµnh mÊy tÇng? Nªu vÞ trÝ, ®Æc ®iÓm cña c¸c tÇng? Líp vá khÝ ®îc chia lµm 3 tÇng: - Tầng ®èi lu: Đé dµy tõ 0-16 km, chiÕm 90% kh«ng khí; kh«ng khÝ di chuyÓn theo chiÒu th¼ng ®øng, nhiÖt ®é gi¶m dÇn khi lªn cao (giảm 0.60C/100m), lµ n¬i sinh ra c¸c hiÖn tîng khÝ tîng nh m©y, ma, sÊm chíp... - TÇng b×nh lu: Từ 16 - 80 km, kh«ng khÝ lo·ng, kh« vµ chuyÓn ®éng theo chiÒu ngang, líp «z«n trong tÇng nµy cã t¸c dông ng¨n c¶n tia bøc x¹ cã h¹i cho sù sèng cña sinh vËt vµ con ngêi. - C¸c tÇng cao: Ở ®é cao trªn 80 km, kh«ng khÝ cực lo·ng, hÇu nh kh«ng cã quan hÖ trùc tiÕp ®èi víi ®êi sèng sinh vËt vµ con ngêi. 6. Nªu vai trß cña líp vá khÝ? - B¶o vÖ cuéc sèng cña sinh vËt trªn T§. - Ng¨n c¶n nh÷ng tia bøc x¹ cã h¹i cho cuéc sèng cña con ngêi trªn T§. - §iÒu hoµ kh«ng khÝ, cung cÊp ®é Èm, nhiÖt ®é... 7. Nªu c¸c thµnh phÇn cña kh«ng khÝ vµ vai trß cña tõng lo¹i? + KhÝ nit¬: ChiÕm 78% lµ thµnh phÇn quan träng cña mäi c¬ thÓ sèng. + KhÝ « xi: ChiÕm 21% lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó duy tr× sù h« hÊp cña sinh vật. + H¬i níc vµ c¸c khÝ kh¸c: ChiÕm 1%, h¬i níc chØ chiÕm tØ träng rÊt nhá nhng l¹i cã vai trß rÊt quan träng v× lµ nguån gèc sinh ra c¸c hiÖn tîng khÝ tîng nh m©y, ma, sương mù,... 8. Dùa vµo ®©u cã sù ph©n ra: C¸c khèi khÝ nãng, l¹nh vµ c¸c khèi khÝ ®¹i d¬ng, lôc ®Þa? - C¨n cø vµo nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ ngêi ta chia ra: + Khèi khÝ nãng: Đîc h×nh thµnh trªn c¸c vïng cã vÜ ®é thÊp, cã nhiÖt ®é t¬ng ®èi cao. + Khèi khÝ l¹nh: Đîc h×nh thµnh trªn c¸c vïng cã vÜ ®é cao, cã nhiÖt ®é t¬ng ®èi thÊp. - C¨n cø vµo mÆt tiÕp xóc bªn díi lµ ®¹i d¬ng hay đÊt liÒn ngêi ta chia ra: + Khèi khÝ ®¹i d¬ng: Đîc h×nh thµnh trªn c¸c biÓn vµ ®¹i d¬ng cã ®é Èm lín. + Khèi khÝ lôc ®Þa: Đîc h×nh thµnh trªn c¸c vïng ®Êt liÒn, cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi kh«. 9. Khi nµo khèi khÝ bÞ biÕn tÝnh? C¸c khèi khÝ kh«ng ®øng yªn mµ lu«n lu«n di chuyÓn, di chuyÓn tíi ®©u, chóng l¹i chÞu ¶nh hëng bëi mÆt ®Öm cña nh÷ng n¬i ®ã mµ thay ®æi tÝnh chÊt hay biÕn tÝnh. VD: Ở níc ta khèi khÝ giã mïa mïa h¹ mang ®Õn tõ ®¹i d¬ng cã tÝnh chÊt nãng Èm, nhng khi vît qua d·y nói Trêng S¬n th× l¹i trë nªn kh« nãng... 10. Thêi tiÕt, khÝ hËu lµ g×? Thêi tiÕt vµ khÝ hËu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau? - Thêi tiÕt: Lµ sù biÓu hiÖn c¸c hiÖn tîng khÝ tîng ë mét ®Þa ph¬ng trong mét thêi gian ng¾n. Thêi tiÕt lu«n lu«n thay ®æi trong mét ngµy thêi tiÕt cã thÓ thay ®æi nhiÒu lÇn. - KhÝ hËu: Lµ sù lÆp ®i lÆp l¹i cña t×nh h×nh thêi tiÕt ë mét đÞa ph¬ng trong mét thêi gian dµi vµ cã tÝnh quy luËt. → Gièng nhau: C¶ hai ®Òu lµ tr¹ng th¸i cña khÝ quyÓn. Kh¸c nhau: Thêi tiÕt chØ diÔn ra trong mét thêi gian ng¾n vµ lu«n cã sùc thay ®æi, khÝ hËu diÔn ra trong mét thêi gian dµi cã tÝnh chÊt æn ®Þnh vµ thành quy luËt. 11. Nªu ®Æc ®iÓm cña khÝ hËu lôc ®Þa vµ khÝ hËu ®¹i d¬ng? T¹i sao l¹i cã sù kh¸c nhau gi÷a khÝ hËu ®¹i d¬ng vµ khÝ hËu lôc ®Þa? - KhÝ hËu lôc ®Þa: Thêng mang tÝnh cùc ®oan, mïa ®«ng thêng l¹nh h¬n, mïa hÌ l¹i nãng h¬n - KhÝ hËu ®¹i d¬ng: Thêng ®iÒu hoµ h¬n, mïa ®ông Ýt l¹nh, mïa hè Ýt nãng. KhÝ hËu ®¹i d¬ng vµ khÝ hËu lôc ®Þa cã sù kh¸c nhau v× níc biÓn và đất có nhiệt dung khác nhau: Níc biÓn lâu nãng nhng l©u nguéi, mÆt ®Êt nãng nhanh nhng nhanh nguéi. 12. Nhiệt độ không khí là gì? C¸c tia bøc x¹ mÆt trêi ®i qua khÝ quyÓn chóng cha trùc tiÕp lµm cho kh«ng khÝ nãng lªn mµ mÆt ®Êt hÊp thô lîng nhiÖt cña mÆt trêi råi bøc x¹ l¹i vµo kh«ng khÝ, lóc ®ã kh«ng khÝ míi nãng lªn. Độ nóng lạnh đó gọi là nhiệt độ không khí. 13. T¹i sao kh«ng khÝ trªn mÆt ®Êt không nãng nhÊt vµo lóc 12 giê tra (lóc bøc x¹ mÆt trêi m¹nh nhÊt) mµ l¹i nãng nhÊt vµo lóc 13 giê? Do ®ã lóc bøc x¹ mÆt trêi m¹nh nhÊt 12 giê tra th× kh«ng khÝ mÆt ®Êt kh«ng nãng nhÊt mµ ®Õn 13 giê khi mÆt ®Êt hÊp thô lîng nhiÖt nµy råi bøc x¹ vµo kh«ng khÝ th× nhiÖt ®é lóc nµy míi nãng nhÊt. 14. Tại sao khi đo nhiệt độ không khí, phải để nhiệt kế trong bóng râm và cách mặt đất 2m? Để tránh ánh sáng mặt trời đốt nóng trực tiếp và tránh đo nhầm nhiệt độ của bề mặt đất. Cái cần đo nhiệt độ là độ nóng lạnh của không khí sau khi mÆt ®Êt hÊp thô lîng nhiÖt cña mÆt trêi råi bøc x¹ l¹i vµo kh«ng khÝ. 15. Nªu c¸ch tÝnh nhiÖt ®é trung b×nh ngµy, th¸ng, n¨m? - NhiÖt ®é TB ngµy: Céng nhiÖt ®é cña các lần đo rồi chia cho số lần đo trong ngày đó. Thông thường là đo 3 lần/ngày - NhiÖt ®é TB th¸ng: Céng nhiÖt ®é trung b×nh cña tÊt c¶ c¸c ngµy trong th¸ng råi chia cho sè ngµy trong th¸ng - NhiÖt ®é trung b×nh n¨m: Céng nhiÖt ®é TB cña 12 th¸ng trong n¨m råi chia cho 12 16. Tại địa phương A vào ngày 01/01/2013: - Lúc 07h00 đo được nhiệt độ là 190C - Lúc 13h00 đo được nhiệt độ là 280C - Lúc 23h00 đo được nhiệt độ là 160C Tính nhiệt độ trung bình ngày hôm đó? Giải: (19+28+16):3=63:3=210C 17. Địa điểm A có nhiệt độ tb là 250C, địa điểm B có nhiệt độ tb là 190C. Tính sự chênh lệc về độ cao giữa 2 địa điểm A và B? Ta có: - Cứ lên cao 100m nhiệt độ giảm 0.60C - Chênh lệc nhiệt độ giữa địa điểm A và B là: 25 – 19 = 60C → Chênh lệch độ cao: (6 x 100) : 0.6 = 1000m 18. Sự thay đổi của nhiệt độ không khí theo vị trí gần hay xa biển? - Nguyên nhân: Níc biÓn và đất có nhiệt dung riêng khác nhau: Níc biÓn lâu nãng nhng l©u nguéi, mÆt ®Êt nãng nhanh nhng nhanh nguéi. - Hệ quả: + Miền gần biển mùa hạ mát hơn, mùa đông ấm hơn trong đất liền + Sinh ra 2 loại khí hậu: Lục địa và đại dương (Xem câu 11 ở trên) 19. Sự thay đổi của nhiệt độ không khí theo độ cao? - Nguyên nhân: Càng lên cao không khí càng loãng, càng ít bụi và ít hơi nước nên khả năng hấp thụ nhiệt càng thấp - Hệ quả: + Càng lên cao nhiệt độ càng giảm + Ở tầng đối lưu, cứ lên cao 100m nhiệt độ giảm 0.60C 20. Sự thay đổi của nhiệt độ không khí theo vĩ độ? - Nguyên nhân: Càng xa xích đạo góc chiếu sáng của mặt trời càng nhỏ. - Hệ quả: Càng xa xích đạo nhiệt độ không khí càng thấp. 21. KhÝ ¸p lµ g×? T¹i sao cã khÝ ¸p? Dụng cụ đo khí áp? - KhÝ ¸p lµ søc nÐn Ðp cña khÝ quyÓn lªn bÒ mÆt T§ - Cã khÝ ¸p v× kh«ng khÝ tuy nhÑ nhng vÉn cã träng lîng, khÝ quyÓn rÊt dµy nªn träng lîng cña nã còng t¹o ra mét søc Ðp rÊt lín lªn bÒ mÆt T§, søc Ðp ®ã gäi lµ khÝ ¸p. - Dông cô dïng ®Ó ®o khÝ ¸p lµ khÝ ¸p kÕ. 22. Gió lµ g×? Trªn T§ cã mÊy lo¹i giã chÝnh? Nguyªn nh©n nµo ®· sinh ra giã? - Gió lµ sù chuyÓn ®éng cña kh«ng khÝ tõ c¸c khu khÝ ¸p cao vÒ c¸c khu khÝ ¸p thÊp. - Trªn T§ cã 3 lo¹i giã chÝnh: giã TÝn phong, giã T©y «n ®íi vµ giã §«ng cùc. - Nguyªn nh©n sinh ra giã lµ do sù chªnh lÖch khÝ ¸p cao vµ thÊp gi÷a hai vïng. 23. M« t¶ sù ph©n bè c¸c ®ai khÝ ¸p trªn Trái đất? (Vẽ hình) Trªn T§ c¸c ®ai ¸p cao vµ ¸p thÊp ph©n bè xen kÏ vµ ®èi xøng nhau qua ®ai ¸p thÊp xÝch ®¹o: + Däc xÝch ®¹o lµ ®ai ¸p thÊp. + Däc 2 vÜ tuyÕn 30 ®é B¾c vµ 30 ®é Nam lµ hai ®ai ¸p cao cËn chÝ tuyÕn. + Däc hai vÜ tuyÕn 60 ®é B¾c vµ 60 ®é Nam lµ hai ®ai ¸p thÊp «n ®íi. + T¹i hai cùc B¾c vµ Nam lµ hai ¸p cao ®Þa cùc. Trong thùc tÕ c¸c ®ai khÝ ¸p kh«ng liªn tôc mµ bÞ chia c¾t thµnh tõng khu khÝ ¸p riªng biÖt, nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do sù ph©n bè xen kÏ gi÷a lôc ®Þa vµ ®¹i d¬ng trªn T§. 24. M« t¶ sù ph©n bè các lo¹i giã: TÝn phong, giã T©y «n ®íi, gió Đông cực? (Vẽ hình) - Gió TÝn phong thæi quanh năm theo mét híng tõ ®ai ¸p cao dọc VT 30 độ vÒ ®ai ¸p thÊp xÝch ®¹o. - Gió T©y «n ®íi thæi quanh n¨m theo mét híng tõ ®ai ¸p cao dọc VT 30 độ vÒ ®ai ¸p thÊp dọc VT 60 độ. - Gió Đông cực thæi quanh n¨m theo mét híng tõ ®ai ¸p cao vùng cực (90 độ VT) vÒ ®ai ¸p thÊp dọc VT 60 độ. 25. Cho b¶ng sè liÖu: Lưîng mưa cña Thµnh phè Hå ChÝ Minh (mm) Th¸ng 1 2 3 4 5 6 Mưa 13,8 4,1 10,5 50,4 218,4 311,7 Th¸ng 7 8 9 10 11 12 Mưa 293,7 269,8 327,1 266,7 116,5 48,3 Tính: - Tæng lưîng mưa năm cña thµnh phè Hå ChÝ Minh = 1931 mm - Tæng lîng ma mïa ma (tháng 5, 6, 7, 8, 9, 10) = 1687,4 mm - Tæng lîng ma mïa khô (tháng 11, 12, 1, 2, 3, 4) = 243,6 mm 26. NhiÖt ®é cã ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng chøa h¬i níc cña kh«ng khÝ ntn? NhiÖt ®é cã ¶nh hëng râ rÖt ®Õn kh¶ n¨ng chøa h¬i níc cña kh«ng khÝ. NhiÖt ®é cµng cao th× kh«ng khÝ cµng chøa nhiÒu h¬i níc. Khi kh«ng khÝ ë nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh ®· chøa ®îc lîng h¬i níc tèi ®a th× nã ®· ®¹t ®Õn møc b·o hoµ. 27. Bão hòa hơi nước là gì? (Hoặc không khí bão hòa hơi nước khi nào?) B·o hoµ h¬i níc lµ khi kh«ng khÝ chøa ®îc lîng h¬i níc tèi ®a, kh«ng chøa thªm ®îc n÷a 28. Sự ngưng tụ là gì? Ngng tô h¬i níc lµ sù thay ®æi tr¹ng th¸i cña h¬i níc trong kh«ng khÝ sang thÓ láng. - H¬i níc trong kh«ng khÝ sÏ ngng tô khi: + Kh«ng khÝ ®· b·o hoµ mµ vÉn tiÕp tôc ®îc bæ sung h¬i níc hoÆc gÆp l¹nh (gặp lạnh do bốc hơi lên cao hoặc tiếp xúc với khối khí lạnh). + Cã h¹t nh©n ngng kÕt. 29. Trong điều kiện nào, hơi nước trong không khí sẽ ngưng tụ thành mây, mưa, sương mù,... H¬i níc trong kh«ng khÝ sÏ được ngng tô khi: + Kh«ng khÝ ®· b·o hoµ mµ vÉn tiÕp tôc ®îc bæ sung h¬i níc hoÆc gÆp l¹nh. + Cã h¹t nh©n ngng kÕt. + Kh«ng khÝ cµng lªn cao cµng l¹nh, h¬i níc ngng ®éng thµnh nh÷ng h¹t níc nhá vµ nhÑ, tô l¹i thµnh tõng ®¸m gäi lµ m©y. + GÆp ®iÒu kiÖn thuËn lîi, h¬i níc tiÕp tôc ngng tô, lµm c¸c h¹t níc to dÇn. Khi c¸c h¹t níc trong ®¸m m©y ®ñ lín, vît qua ®îc søc c¶n cña c¸c luång kh«ng khÝ sẽ r¬i xuèng ®Êt sÏ t¹o thµnh ma. 30. Níc ta n»m trong khu vùc cã lîng ma trung b×nh n¨m lµ bao nhiªu? Dông cô ®o ma lµ g×? §¬n vÞ ®o lượng ma lµ g×? - Níc ta n»m trong khu vùc cã lîng ma trung b×nh n¨m tõ 1001 - 2000 mm. - Dông cô dïng ®Ó ®o ma lµ thïng ®o ma (vò kÕ). - §¬n vÞ ®o lượng ma lµ mm. 31. ThÕ nµo lµ lîng ma trong ngµy, trong th¸ng, trong n¨m vµ lîng ma trung bình năm? - Lîng ma trong ngµy lµ chiÒu cao cña cét níc ë ®¸y thùng đo mưa sau tÊt c¶ c¸c trËn ma trong mét ngµy. - Lîng ma trong th¸ng lµ lîng ma tæng céng cña c¸c ngµy trong th¸ng. - Lîng ma trong n¨m lµ tæng lîng ma cña 12 th¸ng trong n¨m. - Lîng mưa trung b×nh n¨m bằng tổng lượng mưa nhiều năm rồi chia cho số năm. 32. C¸c chÝ tuyÕn vµ vßng cùc lµ nh÷ng ranh giíi cña c¸c vµnh ®ai nhiÖt nµo? (Vẽ hình) C¸c chÝ tuyÕn vµ vßng cùc lµ ranh giíi cña 5 vành đai nhiÖt tương ứng với 5 đới khí hậu sau: 1 vµnh ®ai nãng, 2 vµnh ®ai «n hoµ, 2 vµnh ®ai l¹nh. 33. Các đới khí hậu Đới Nhiệt đới Ôn đới Hàn đới Phạm vi CTB – CTN CT – VC VC – Cực Số lượng đới 1 2 2 Góc chiếu sáng Lớn Trung bình Nhỏ Thời gian chiếu sáng trong năm Ít chªnh lÖch Chªnh lÖch nhiÒu Dao ®éng rÊt lín Nhiệt độ Cao Trung bình Thấp Lượng mưa Cao (1000-2000 mm) Trung bình (500-1000 mm) Thấp (<500 mm) Loại gió chính Tín phong Tây ôn đới Đông cực 34. Sông là gì? Nguồn cung cấp nước sông? Thế nào là hệ thống sông? Lưu vực sông? - Sông là dòng chảy thêng xuyªn t¬ng ®èi æn ®Þnh trªn bÒ mÆt lôc ®Þa ®îc c¸c nguån níc ma, níc ngÇm, níc b¨ng tuyÕt tan cung cÊp - HÖ thèng s«ng gåm dßng s«ng chÝnh,phô lu vµ c¸c chi lu hîp l¹i t¹o thµnh mét hÖ thèng s«ng. - Lùu vùc s«ng lµ diÖn tÝch ®Êt ®ai cung cÊp níc thêng xuyªn cho s«ng. 35. Lưu lượng nước là gì? Lưu lượng phụ thuộc vào các điều kiện nào? Thế nào là chế độ dòng chảy (hay thủy chế) của nước sông? Các loại thủy chế? - Lưu lượng: Là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang lòng sông ở một địa điểm nào đó, trong 1 giây đông hồ (đvt: m3/s) - Lưu lượng phụ thuộc vào nguồn cung cấp nước và diện tích lưu vực. - Thủy chế: Là nhịp điệu thay đổi lưu lượng của 1 con sông tronmg 1 năm (mùa lũ, mùa cạn) - 2 loại thủy chế: + Thủy chế đơn giản (có 1 nguồn cấp nước) + Thủy chế phức tạp (có nhiều nguồn cấp nước) 36. Nêu giá trị và tác hại của sông ngòi? - Lợi ích: Cung cấp nước (cho sinh hoạt, cho các ngành kinh tế), thủy điện, du lịch, văn hóa, nguồn lợi thủy sản, giao thông thủy, cung cấp khoáng sản, điều hòa khí hậu, bồi đắp phù sa - Tác hại: Lũ lụt, sạt lở đất với chi phí phòng chống, khắc phục rất tốn kém, thiệt hại tính mạng 37. Hồ là gì? Sông và hồ khác nhau ntn? - Hồ là khoảng nước đọng tương đối rộng và sâu trong đất liền - S«ng lµ dßng ch¶y thêng xuyªn t¬ng ®èi æn ®Þnh cßn hå lµ nh÷ng kho¶ng níc ®äng t¬ng ®èi réng vµ s©u. Hå kh«ng cã diÖn tÝch nhÊt ®Þnh 38. Nªu nguån gèc vµ c¸ch ph©n lo¹i hå? Cho vÝ dô? - Nguån gèc h×nh thµnh hå: + Hå vÕt tÝch cña c¸c khóc s«ng (hå T©y ë Hµ Néi) + Hå ®îc h×nh thµnh ë miÖng cña c¸c nói löa (hå T¬-nng ë Pl©y-ku) + Hå nh©n t¹o (hå Th¸c Bµ, hå TrÞ An - C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña níc ph©n thµnh hå níc mÆn vµ hå níc ngät 39. Em hiÓu thÕ nµo lµ tæng lîng níc mïa c¹n vµ tæng lîng níc mïa lò cña mét con s«ng? - Tæng lîng níc trong mïa c¹n cña mét con s«ng lµ lîng níc tæng céng cña con s«ng ®ã trong c¸c th¸ng mïa c¹n (nước xuống) - Tæng lîng níc trong mïa lò cña mét con s«ng lµ lîng níc tæng céng cña con s«ng ®ã trong c¸c th¸ng mïa lũ (nước lên) 40. Cho BSL sau, hãy tÝnh vµ so s¸nh tæng lîng níc (b»ng m3) cña s«ng Hång & s«ng Mê Công trong mïa c¹n vµ mïa lò? V× sao cã sù chênh lệch ®ã? S«ng Hång S«ng Mª C«ng Lu vùc (km2) Tæng lîng níc (tØ m3/n¨m) Tæng lîng níc mïa c¹n (%) Tæng lîng níc mïa lò (%) 143 000 120 25 75 795 000 507 20 80 b. Từ BSL và kết quả tính: + Tæng lîng níc cña s«ng Mª C«ng lín h¬n s«ng Hång trªn 4 lÇn + Tæng lîng níc mïa lò cña s«ng Hång vµ s«ng Mª C«ng ®Òu chiếm trên 70% tổng lượng nước cả năm c. Cã sù chªnh lÖch ®ã lµ v×: + Diện tích lưu vực sông Mê Công lớn gấp 5 lần lưu vực sông Hồng + Nguån cÊp níc cho c¶ 2 s«ng lµ níc ma nªn vÒ mïa ma th× lîng níc s«ng lín, cßn mïa kh« th× lîng níc s«ng nhá. a. Ta có: - Sông Hồng: 100% ứng với æng lîng níc là 120 tØ m3/n¨m → 25% lượng nước mùa cạn tương ứng: (25x120):100=30 tØ m3/n¨m → Lượng nước mùa lũ: 120 – 30 = 90 tØ m3/n¨m - Sông Mê Công: 100% ứng với æng lîng níc là 507 tØ m3/n¨m → 20% lượng nước mùa cạn tương ứng: (20x507):100=101.4 tØ m3/n¨m → Lượng nước mùa lũ: 507 – 101.4 = 405.6 tØ m3/n¨m 41. Độ muối trung bình của biển và đạ dương TG là bao nhiêu? V× sao ®é muèi cña c¸c biÓn vµ ®¹i d¬ng l¹i kh¸c nhau? - Là 35 0/00 - §é mÆn cña c¸c biÓn vµ ®¹i d¬ng cã sù kh¸c nhau v× nã phô thuéc vµo: + Lượng níc s«ng ch¶y vµo nhiÒu hay Ýt + Đé bèc h¬i lín hay nhá. 42. Nước biển và đại dương có mấy loại vận động? Có 3 loại vận động: Sóng, thủy triều và dòng biển 43. Sóng là gì? Nguyên nhân? - Sóng là sự chuyển động tại chỗ của nước - Nguyên nhân: Do gió 44. Nguyên nhân gây ra sóng thần? Do động đất ngầm dưới đáy biển sinh ra những con sóng cao hàng mét tàn phá ven bờ 45. Thủy triều là gì? H·y nªu nguyªn nh©n cña hiÖn tîng thuû triÒu? Phân loại thủy triều? - Là hiện tượng nước biển lúc dâng lên, lấn sâu vào đất liền, có lúc lại rút xuống, lùi ra xa - Nguyên nhân: Do søc hót cña mÆt tr¨ng vµ mÆt trêi ®èi víi líp níc biÓn vµ ®¹i d¬ng. - Thủy triều có: Bán nhật triều, nhật triều, thủy triều không đều - Theo cường độ phân ra: Triều cường (ngày trăng tròn và không trăng), triều kém (ngày trăng lưỡi liềm) 46. Dòng biển là gì? Nguyên nhân? Các loại dòng biển? - Dòng biển (còn gọi là hải lưu) là các dòng chảy trên đại dương - Nguyên nhân: Do gió Tín phong, gió Tây ôn đới,... - Có 2 loại hải lưu: Dòng biển nóng, dòng biển lạnh 47. T¹i sao c¸c dßng biÓn l¹i cã ¶nh hëng lín ®Õn khÝ hËu cña c¸c vïng ®Êt ven biÓn mµ chóng chảy qua? - Ở nh÷ng n¬i cã dßng biÓn nãng ch¶y qua thêng cã ma nhiÒu, mïa ®«ng kh«ng kh¾c nghiÖt, khÝ hËu ®iÒu hoµ. - Ở nh÷ng n¬i cã dßng biÓn l¹nh ®i qua l¹i ma Ýt, thêng h×nh thµnh c¸c hoang m¹c 48. Đất là gì? Các tầng đất chính? - Đất (còn gọi là thổ nhưỡng) là lớp vật chất mỏng, vụn bở, bao phủ trên bề mặt lục địa và các đảo, được đặc trưng bởi độ phì - 3 tầng đất chính: + Tầng chứa mùn + Tầng tích tụ + Tâng đá mẹ 49. §Êt (hay thæ nhìng) gåm cã nh÷ng thµnh phÇn nµo? §Êt gåm cã 2 thµnh phÇn chính: - Thµnh phÇn kho¸ng: Chiếm phần lớn trọng lượng của đất, gồm những hạt khoáng có màu sắc loang lổ và kích thước khác nhau Nguồn gốc thành phần khoáng: Từ đá mẹ - Thµnh phÇn h÷u c¬: Chiếm tỉ lệ nhỏ, màu xám thẫm hoặc đen, thường nằm ở tầng trên cùng, chứa chất mùn Nguồn gốc thành phần hữa cơ: Từ sinh vật Ngoài ra đất còn có nước và không khí 50. ChÊt mïn cã vai trß nh thÕ nµo trong líp thæ nhìng? Vai trß rất quan trọng: ChÊt mïn lµ nguån thøc ¨n dåi dµo cung cÊp c¸c chÊt cÇn thiÕt cho thùc vËt tån t¹i trªn mÆt ®Êt. 51. §é ph× cña ®Êt lµ g×? Độ phì là khả năng cung cấp nước, nhiệt, khí và các chất dinh dưỡng cần thiết cho thực vật sinh trưởng và phát triển §é ph× cao làm cho c©y trång ph¸t triÓn thuËn lîi, cho thu ho¹ch cao 52. Con ngêi cã vai trß nh thÕ nµo ®èi víi ®é ph× trong ®Êt? Lµm cho ®é ph× cña ®Êt t¨ng hoÆc gi¶m: - Trång c©y, ch¨m sãc, b¶o vÖ, bãn ph©n vµ canh t¸c ®óng ph¬ng ph¸p ®é ph× sÏ t¨ng lªn ®Êt trë nªn tèt. - Tr¸i l¹i khai th¸c bõa b·i kh«ng cã kÕ ho¹ch, kh«ng ®óng ph¬ng ph¸p ®é ph× sÏ gi¶m, ®Êt sÏ trë nªn xÊu. 53. Trình bày các nhân tố hình thành đất? 3 nhân tố: - Đá mẹ: Sinh ra thành phần khoáng - Sinh vật: Sinh ra thành phần hữu cơ - Khí hậu: Thúc đẩy hoặc kìm hãm quá trình phân giải chất khoáng và chất hữu cơ trong đất 54. Líp vá sinh vËt lµ gi? Là lớp sự sống, nơi ở của các loài thực vật, động vật. Chúng x©m nhËp trong c¸c líp ®Êt ®¸, níc vµ kh«ng khÝ t¹o thµnh líp vá míi liªn tôc bao quanh Tr¸i §Êt 55. KhÝ hËu cã ¶nh hëng ®Õn sù ph©n bè c¸c loµi ®éng, thùc vËt trªn Tr¸i §Êt nh thÕ nµo? - Đối với thực vật: + Khí hậu ảnh hưởng rõ rệt đến sự phân bố + Khí hậu ảnh hưởng độ phong phú hay nghèo nàn của thực vật - Đối với động vật: + Động vật có thể di chuyển từ nơi này đến nơi khác nên chịu ảnh hưởng từ khí hậu ít hơn thực vật + Khí hậu ảnh hưởng tới phân bố các loài động vật + Một sô loài thích nghi với khí hậu bằng cách ngủ đông hoặc di cư 56. V× sao ®éng vËt Ýt chÞu t¸c ®éng cña khÝ hËu h¬n thùc vËt? + Động vật có thể di chuyển từ nơi này đến nơi khác + V× ®éng vËt cã nhiÒu kh¶ n¨ng thÝch nghi với khí hậu h¬n thùc vËt như ngủ đông hoặc di cư 57. T¹i sao l¹i nãi r»ng sù ph©n bè c¸c loµi thùc vËt cã ¶nh hëng ®Õn sù ph©n bè c¸c loµi ®éng vËt? - V× thùc vËt lµ nơi cư trú, nguån thøc ¨n chÝnh cho ®éng vËt nªn thùc vËt cµng ®a d¹ng th× ®éng vËt cµng phong phó. - Thµnh phÇn, møc ®é tËp trung cña thùc vËt ¶nh hëng ®Õn sù ph©n bè c¸c loµi ®éng vËt. - Vì động vật ăn cỏ và động vật ăn thịt cùng chung sống với nhau 58. Con ngêi cã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn sù ph©n bè thùc ®éng vËt trªn Tr¸i §Êt? Ảnh hưởng rất lớn: - Con ngêi cã thÓ më réng hay thu hÑp sù ph©n bè cña sinh vËt. - Ảnh hëng tÝch cùc: + Con ngêi cã thÓ mang nh÷ng gièng c©y trång, vËt nu«i tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c lµm thay ®æi ph¹m vi ph©n bè của loài + Nh©n gièng, lai t¹o nhiÒu gièng c©y trång vËt nu«i cã hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ chÊt lîng cao lµm cho nguån sinh vËt thªm phong phó. + Trồng rừng - ¶nh hën
Tài liệu đính kèm: