Đề cương ôn tập học kì I Giáo dục công dân lớp 8 - Năm học 2010-2011 - Trần Hữu Dưỡng

Họ và tên:........................................................
Lớp:.................................................................
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HK1 MÔN GDCD LỚP 8 NĂM HỌC 2010-2011
Bµi 1
T«n träng lÏ ph¶i
 Néi dung bµi häc
1. T«n träng lÏ ph¶i lµ g×?
- LÏ ph¶i lµ nh÷ng ®iÒu ®óng ®¾n, phï hîp vãi ®¹o lý vµ lîi Ých chung cña x· héi.
- T«n träng lÏ ph¶i lµ c«ng nhËn, ủng hé, tu©n theo vµ b¶o vÖ nh÷ng ®iÒu ®óng
2. BiÓu hiÖn
- Th¸i ®é, cö chØ vµ hµnh ®éng öng hé b¶o vÖ ®iÒu ®óng ®¾n, kh«ng chÊp nhËn vµ kh«ng lµm nh÷ng viÖc sai tr¸i.
3. ý nghÜa
- §ã lµ mét phẩm chÊt ®¹o ®øc quý b¸u
- Ng­êi biÕt t«n träng lÏ ph¶i lu«n ®­îc mäi ng­êi t«n träng, yªu quý.
- Nói phải củ cải cũng nghe.
Bµi 2
Liªm KhiÕt
Néi dung bµi häc
1. Liªm khiÕt lµ g×?
 Liªm khiÕt lµ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña con ng­êi thÓ hiÖn lèi sèng trong s¹ch, kh«ng h¸m danh, h¸m lîi, kh«ng bËn t©m vÒ nh÷ng toan tÝnh nhá nhen, Ých kØ.
2. ý nghÜa
- Cuéc sèng thanh th¶n
- §­îc mäi ng­êi quý träng tin cËy.
- Gãp phÇn lµm cho x· héi trong s¹ch vµ tèt ®Ñp h¬n.
3. T¸c dông
- BiÕt ph©n biÖt hµnh vi liªm khiÕt vµ kh«ng liªm khiÕt.
- §ång t×nh öng hé, quý träng ng­êi liªm khiÕt, phª ph¸n nh÷ng hµnh vi thiÕu liªm khiÕt.
- Th­êng xuyªn rÌn luyÖn ®Ó cã thãi quen liªm khiÕt
LuyÖn tËp
C¸c c©u ca dao, tôc ng÷ thÓ hiÖn tÝnh liªm khiÕt
C©y ngay kh«ng sî chÕt ®øng
C©y th¼ng bãng ngay, c©y cong bãng vÑo.
Đói cho sạch rách cho thơm.
Bµi 3
T«n träng ng­êi kh¸c
Néi dung bµi häc
1. T«n träng ng­êi kh¸c lµ g×?
T«n träng ng­êi kh¸c lµ ®¸nh giá ®úng møc, coi träng phÈm gi¸, danh dù, lîi Ých ng­êi kh¸c, thÓ hiÖn lèi sèng cã v¨n ho¸ cña mäi ng­êi.
2. ý nghÜa
§­îc mäi ng­êi t«n träng
XH trë lªn lµnh m¹nh, trong s¸ng vµ tèt ®Ñp h¬n.
3. C¸ch rÌn luyÖn
- T«n träng ng­êi kh¸c mäi lóc mäi n¬i.
- Cö chØ, hµnh ®éng vµ lêi nãi t«n träng ng­êi kh¸c.
- BiÕt häc tËp c¸c tÊm g­¬ng t«n träng ng­êi kh¸c.
4. Ca dao, tôc ng÷ 
Ca dao – Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua
 Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau.
C­êi ng­êi chí véi c­êi l©u
 C­êi ng­êi h«m tr­íc h«m sau ng­êi c­êi.
Khã mµ biÕt lÏ, biÕt lêi
 BiÕt ¨n biÕt ë h¬n ng­êi giµu sang.
Tôc ng÷
KÝnh trªn nh­êng d­íi.
Ăn cã mêi, lµm cã khiÕn.
Danh ng«n
 Yªu mäi ng­êi, tin vµi ng­êi, ®õng xóc ph¹m ai.
 (Sheckpia)
Bµi 4
Gi÷ ch÷ tÝn
Néi dung bµi häc
Gi÷ ch÷ tÝn lµ g×?
Gi÷ ch÷ tÝn lµ coi träng lßng tin cña mäi ng­êi víi m×nh, biÕt träng lêi høa
ý nghÜa
Ng­êi biÕt gi÷ ch÷ tÝn sÏ ®­îc mäi ng­êi tin cËy, tÝn nhiÖm
Gióp mäi ng­êi ®oµn kÕt, hîp t¸c ®­îc víi nhau
3. C¸ch rÌn luyÖn
- Lµm tèt nghÜa vô cña m×nh nh­ häc bµi vµ lµm bµi ®Çy ®ñ khi ®Õn líp.
- Hoµn thµnh tèt c¸c nhiÖm vô ®­îc giao.
- §óng hÑn.
- Gi÷ ®­îc lßng tin.
3. Cñng cè
T¹i mét cöa hµng b¸n quÇn ¸o, mét kh¸ch hµng dÆn vµ ®­a tr­íc mét sè tiÒn ®Ó mua mét bé quÇn ¸o, hÑn ngµy mai ®em tiÒn ®ñ ®Õn lÊy nh­ng cã ng­êi tr¶ cao h¬n nªn chÞ b¸n hµng ®· b¸n mãn hµng ®ã. Em ®¸nh gi¸ nh­ thÕ nµo vÒ viÖc lµm cña ng­êi b¸n hµng?
4. Ca dao, tôc ng÷
 -Nói chín thì phải làm mười
Nói mười làm chín kẻ cười người chê.
Bµi 5
Ph¸p luËt vµ kØ luËt
Néi dung bµi häc
1. Ph¸p luËt 
Lµ c¸c quy t¾c xö sù chung cã tÝnh b¾t buéc, do nhµ n­íc ban hoµnh, ®­îc nhµ n­íc ®¶m b¶o thực hiÖn b»ng c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, thuyÕt phôc, c­ìng chÕ.
2. KØ luËt 
Lµ nh÷ng quy ®Þnh, quy ­íc cña mét céng ®ång vÒ nh÷ng hµnh vi cÇn tu©n theo nh»m ®¶m b¶o sù phèi hîp ho¹t ®éng thèng nhÊt, chÆt chÏ cña mäi ng­êi.
3. ý nghÜa
- Gióp mäi ng­êi cã chuÈn mùc chung ®Ó rÌn luyÖn, thèng nhÊt trong hµnh ®éng.
- B¶o vÖ quyÒn lîi cho mäi ng­êi.
- T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸ nh©n, XH ph¸t triÓn.
3. C¸ch rÌn luyÖn
- BiÕt tù kiÒm chÕ, cÇu thÞ, v­ît khã, kiªn tr×, nç lùc h»ng ngµy.
- Lµm viÖc cã kÕ ho¹ch
- BiÕt th­êng xuyªn tù kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch.
- Lu«n lu«n biÕt l¾ng nghe ý kiÕn cña ng­êi kh¸c vµ gãp ý ch©n thµnh víi b¹n bÌ.
- Nghe lêi thÇy c« gi¸o, cha mÑ.
- BiÕt tù ®¸nh gi¸ nh÷ng hµnh vi ph¸p luËt vµ kØ luËt c¶u b¶n th©n vµ mäi ng­êi mét c¸ch ®óng ®¾n.
- Th­êng xuyªn theo dâi ch­¬ng tr×nh thêi sù diÔn ra xung quanh, biÕt häc tËp nh÷ng tÊm g­¬ng ng­êi tèt viÖc tèt, vµ biÕt tr¸nh xa nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc bªn ngoµi XH.
4. Ca dao, tôc ng÷
- Phép vua thua lệ làng.
- Quốc có quốc pháp gia có gia quy.
- Nước co vua chùa có bụt.
Bµi 6
X©y dùng t×nh b¹n trong s¸ng, lµnh m¹nh.
 Néi dung bµi häc
1. T×nh b¹n
T×nh b¹n lµ t×nh c¶m g¾n bã gi÷a 2 hay nhiÒu ng­êi trªn c¬ së hîp nhau vÒ tÝnh t×nh, së thÝch hoÆc cã chung xu h­íng ho¹t ®éng, chung lý t­ëng.
2. §Æc ®iÓm cña t×nh b¹n trong s¸ng lµnh m¹nh
- Phï hîp víi nhau vÒ quan niệm, lý t­ëng sèng, ®Þnh h­íng gi¸ trÞ.
- B×nh ®¼ng vµ t«n träng lÉn nhau.
- Ch©n thµnh, tin cËy vµ cã tr¸ch nhiÖm víi nhau, th«ng c¶m, ®ång c¶m s©u s¾c víi nhau.
- Mçi ng­êi cã thÓ ®ång thêi kÕt b¹n víi nhiÒu ng­êi.
- T×nh b¹n trong s¸ng lµnh m¹nh cã thÓ cã gi÷a 2 ng­êi kh¸c giíi.
à Trong cuéc ®êi chóng ta kh«ng thÓ sèng nÕu kh«ng cã b¹n.
3. ý nghÜa cña t×nh b¹n
- Gióp con ng­êi c¶m thÊy Êm ¸p, tù tin, yªu cuéc sèng h¬n.
-BiÕt tù hoµn thiÖn m×nh ®Ó sèng tèt ®Ñp h¬n.
4. Ca dao, tôc ng÷
Chän b¹n mµ ch¬i, chän n¬i mµ ë.
Ngùa ch¹y cã bÇy, chim bay cã b¹n.
Bµi 7
TÝch cù tham gia c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ x· héi
Néi dung bµi häc
1. Ho¹t ®éng chÝnh trÞ, x· héi lµ 
-Nh÷ng ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn x©y dùng vµ b¶o vÖ nhµ n­íc, chÕ ®é chÝnh trÞ, trËt tù an ninh x· héi.
 - Lµ ho¹t ®éng trong c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, ®oµn thÓ quÊn chóng
 - Ho¹t ®éng nh©n ®¹o, b¶o vÖ m«i tr­êng cña con ng­êi.
2. ý nghÜa
- Lµ ®iÒu kiÖn thêi c¬ cho mçi c¸ nh©n ph¸t triÓn nh©n c¸ch, n¨ng lùc.
- ThiÕt lËp ®­îc mèi quan hÖ lµnh m¹nh gi÷a ng­êi víi ng­êi.
- Gãp phÇn x©y dùng x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh.
- §em l¹i cho mäi ng­êi niÒm vui, sù an ñi vÒ mÆt tinh thÇn, gi¶m bít nh÷ng khã kh¨n vÒ vËt chÊt.
3. Häc sinh
- TÝch cù tham gia ®Ó h×nh thµnh th¸i ®é, t×nh c¶m, niÒm tin trong s¸ng
- RÌn luyÖn n¨ng lùc giao tiÕp, øng xö, n¨ng lùc tæ chøc qu¶n lý, n¨ng lùc hîp t¸c.
Bµi 8
T«n träng vµ häc hái c¸c d©n téc kh¸c
Néi dung bµi häc
1. T«n träng vµ häc hái c¸c d©n téc kh¸c lµ:
- T«n träng chñ quyÒn, lîi Ých vµ nÒn v¨n ho¸ của c¸c d©n téc.
- Lu«n t×m hiÓu vµ tiÕp thu nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp trong nÒn KT,VH,XH cña c¸c d©n téc.
- ThÓ hiÖn lßng tù hµo d©n téc chÝnh ®¸ng.
2. ý nghÜa
- T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n­íc ta tiÕn nhanh trªn con ®­êng x©y dùng ®Êt n­íc giÇu m¹nh, ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc.
- Gãp phÇn dùng nÒn v¨n ho¸ chung cña nh©n lo¹i ngµy cµng tiÕn bé v¨n minh
- gióp cho sù hîp t¸c, giao l­u ®­îc thuËn lîi, dÏ dµng h¬n.
3. Tr¸ch nhiÖm cña HS
- TÝch cùc häc tËp, t×m hiÓu thªm v¨n ho¸ cña d©n téc còng nh­ c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi
- TiÕp thu mét c¸ch cã chän läc, phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh cña d©n téc ta.
Bài 9
Gãp phÇn x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­
Néi dung bµi häc
1. Céng ®ång d©n c­ lµ
- Toµn thÓ nh÷ng ng­êi cïng sinh sèng trong mét khu vùc l·nh thæ hoÆc ®¬n vÞ hµnh chÝnh, g¾n thµnh mét khèi gi÷a hä cã sù liªn kÕt, hîp t¸c víi nhau ®Ó cïng thùc hiÖn lîi Ých cña m×nh vµ lîi Ých chung.
2. BiÓu hiÖn cña nÕp sèng v¨n hãa
- §êi sèng vËt chÊt tinh thÇn lµnh m¹nh, phong phó.
- Gi÷ g×n trËt tù an ninh, vÖ sinh n¬i ë.
- X©y dùng t×nh ®oµn kÕt xãm giÒng.
- Bµi trõ c¸c phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu, mª tÝn dÞ ®oan.
- TÝch cùc phßng vµ chèng c¸c TNXH.
3. ý nghÜa
- Gãp phÇn lµm cho cuéc sèng b×nh yªn h¹nh phóc
- B¶o vÖ vµ ph¸t huy truyÒn thèng v¨n ho¸ tèt ®Ñp cña d©n téc.
4. Tr¸ch nhiÖm cña HS
- Tuú søc m×nh tham gia x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸ ë céng ®ång d©n c­.
- CÇn tr¸nh xa nh÷ng viÖc lµm xÊu.
Bµi 10
Tù lËp
Néi dung bµi häc
1. Tù lËp
 - Lµ tù lµm lÊy, tù gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña m×nh, tù lo liÖu t¹o dùng cho cuéc sèng cña m×nh kh«ng tr«ng chê, dùa dÉm, phô thuéc vµo ng­êi kh¸c.
2. BiÓu hiÖn
- Tù tin
- B¶n lÜnh
- V­ît khã kh¨n, gian khæ
- Cã ý chÝ nç lùc phÊn ®Êu kiªn tr× bÔn bØ
3. ý nghÜa
- GÆt h¸i ®­îc thµnh c«ng trong cuéc sèng
- §­îc mäi ng­êi quý träng, kh©m phôc
- Gãp phÇn x©y dùng x· héi giµu m¹nh, v¨n minh
4. C¸ch rÌn luyÖn
- Tõ nhá
- §i häc
- §i lµm
- Sinh ho¹t th­êng ngµy
5. Ca dao, tôc ng÷
- Tự lập cánh sinh
- Có bụng ăn thì có bụng lo.
Bµi 11
Lao ®éng tù gi¸c vµ s¸ng t¹o
Néi dung bµi häc
1. ThÕ nµo tù gi¸c, s¸ng t¹o trong lao ®éng?
- Lao ®éng tù gi¸c lµ chñ ®éng lµm viÖc kh«ng ®îi ai nh¾c nhë, kh«ng ph¶i do ¸p lùc bªn ngoµi.
- Lao ®éng s¸ng t¹o lµ trong qu¸ tr×nh lao ®éng lu«n suy nghÜ ®Ó t×m tßi c¸i míi, t×m ra c¸ch gi¶i quyÕt tèi ­u nh»m kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ lao ®éng.
2. BiÓu hiÖn cña tÝnh tù gi¸c s¸ng t¹o
- Thùc hiÖn tèt néi quy cña nhµ tr­êng
- Tù gi¸c häc tËp
- TÝch cùc tham gia c¸c c«ngviÖc cña nhµ tr­êng, n¬i céng ®ång
- Cã suy nghÜ c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p häc tËp
- BiÕt trao ®æi víi ng­êi kh¸c ®Ó cïng tiÕn bé
- Cã th¸i ®é nghiªm kh¾c, quyÕt t©m söa ch÷a lèi sèng tù do c¸ nh©n, thiÕu tr¸ch nhiÖm, cÈu th¶, ng¹i khã, sèng bu«ng th¶, l­êi suy nghÜ trong häc tËp lao ®éng
3. Lîi Ých cña lao ®éng tù gi¸c, s¸ng t¹o
- Gióp chóng ta tiÕp thu kiÕn thøc, kÜ n¨ng ngµy cµng thuÇn thôc
- Hoµn thiÖn, ph¸t triÓn nh©n c¸ch, phÈm chÊt vµ n¨ng lùc c¸ nh©n
- ChÊt l­îng häc tËp lao ®éng sÏ ®­îc n©ng cao.
- Gãp phÇn x©y dùng gia ®×nh vµ x· héi giµu m¹nh
4. C¸ch rÌn luyÖn cña HS
- Cã kÕ ho¹ch rÌn luyÖn tù gi¸c, s¸ng t¹o trong häc tËp vµ lao ®éng hµng ngµy.
- Kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ lao ®éng.
Bµi 12
QuyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n trong gia ®×nh
Néi dung bµi häc
1. QuyÒn vµ nghÜa vô cña cha mẹ, «ng bµ
- Nu«i d¹y con thµnh nh÷ng c«ng d©n tèt.
- B¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña con, t«n trọng ý kiÕn cña con
- Kh«ng ®­îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, kh«ng ®­îc ng­îc ®·i xóc ph¹m con, Ðp buéc con lµm nh÷ng viÖc tr¸i ph¸p luËt, tr¸i ®¹o ®øc.
- ¤ng bµ néi, «ng bµ ngo¹i cã quyÒn vµ nghÜa vô tr«ng nom, ch¨m sãc, gi¸o dôc ch¸u, nu«i d­ìng ch¸u ch­a thµnh niªn hoÆc ch¸u thµnh niªn bÞ tµn tËt nÕu ch¸u kh«ng cßn ng­êi nu«i dưỡng.
2. QuyÒn vµ nghÜa vô cña con ch¸u
- Yªu quý, kÝnh träng, biÕt ¬n cha mÑ, «ng bµ.
- Ch¨m sãc, n«i d÷ong «ng bµ, cha mÑ ®Æc biÖt lµ khi èm ®au.
- Nghiªm cÊm nh÷ng hµnh vi ng­îc ®·i, xóc ph¹m «ng bµ cha mÑ.
3. Anh chÞ em cã bæn phËn 
- Th­¬ng yªu, ch¨m sãc, gióp ®ì, vµ nu«i d÷Ong nhau nÕu kh«ng cßn cha mÑ.
4. Môc ®Ých
- X©y dùng gia ®×nh hoµ thuËn, h¹nh phóc.
- Gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña gia ®×nh, dßng hä
- Nh»m ®¶m b¶o cho mäi c«ng d©n thùc hiÖn ®óng quyÒnvµ nghÜa vô của m×nh.
Bµi 13
Phßng, chèng tÖ n¹n x· héi
II. Néi dung bµi häc
1. TÖ n¹n x· héi lµ mét hiÖn t­îng x· héi bao gåm nh÷ng hµnh vi sai lÖch chuÈn mùc x· héi, vi ph¹m ®¹o ®øc vµ ph¸p luËt, g©y hËu qu¶ xÊu vÒ mäi mÆt ®èi víi ®êi sèng XH. Cã nhiÒu TNXH, nh­ng nguy hiÓm nhÊt lµ c¸c TN cê b¹c, m¹i d©m, ma tuý
2. T¸c h¹i cña TNXH
a. §èi víi b¶n th©n
- Huû ho¹i søc khoÎ, nguy c¬ dÉn tíi c¸i chÕt.
- Sa sót tinh thÇn, huû ho¹i phÈm chÊt ®¹o ®øc.
- Vi ph¹m ph¸p luËt
b. §èi víi gia ®×nh
- Kinh tÕ c¹n kiÖt
- ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn.
- Gia ®×nh tan vì
c. §èi víi x· héi
- Suy gi¶m søc lao ®éng cña x· héi
- Suy tho¸i gièng nßi
- MÊt trËt tù an toµn x· héi
à Nh÷ng TNXH nµy ®ang huû ho¹i phÈm ch©t vµ nh©n c¸ch con ng­êi.
PHẦN BÀI TẬP
BT 3 Tr 15 sgk
Trong những buổi sinh hoạt Đội có một số bạn đi chậm:
Nam đội trưởng nhắc nhở, phê bình các bạn đó là thiếu kỉ luật Đội.
Các bạn nói trên giải thích lại: đội là hoàn toàn tự nguyện, tự giác, không thể coi đến chậm là thiếu kỉ luật.
Em đồng tình với Nam hay là các bạn đến muộn? vì sao?
BT 4 Tr 20 sgk
Em đến nhà bạn để rủ một số bạn cùng đi tham gia cổ động cho ngày bầu cử quốc hội sắp tới, nhưng bạn không đi vì đang xem bóng đá trên tivi. Em sẽ xử sự như thế nào? Vì sao?
BT 3 Tr 25 sgk
Em có nhận xét gì về nếp sống văn hoá nơi em ở? Lấy một vài ví dụ về những việc mà theo em là góp phần xây dựng nếp sống văn hoá và ngược lại.
BT 3 Tr 33 sgk
Chi là một nữ sinh lớp 8. Một lần Chi nhận lời đi chơi xa vói một số bạn cùng lớp. Bố mẹ Chi biết chuyện can ngăn và không cho Chi đi với lớp, lí do nhà trường không tổ chức và cô giáo chủ nhiệm không đi cùng. Chi vùng vằng gận dỗi và cho rằng cha mẹ đã xâm phạm quyền tự do của Chi. Theo em ai đúng? ai sai, trong trường hợp này? Vì sao? Nếu em là Chi em sẽ ứng xử như thế nào?
BT 4 Tr 33 sgk
Sơn sinh ra trong một gia đình giàu có và là con một nên bố mẹ rất cưng chiều và thoả mãn mọi đòi hỏi của Sơn. Sơn đua đòi ăn chơi, hút thuốc lá rồi nghiện ma tuý...
Theo em ai là người có lỗi trong việc này? Vì sao?
BT 4 Tr 33 sgk
Hoàng đã trót dùng tiền học phí của mẹ cho để chơi điện tử. Hoàng đang lo lắng không biết làm thế nào thì bà hàng nước ở gần nhà dụ giỗ Hoàng mang một túi nhỏ đi giao cho một người hộ bà, bà sẽ cho tiền đóng học phí và không nói gì với mẹ Hoàng.
Hoàng tự nhủ: “làm theo bà hàng nuớc cũng được còn hơn là bị mẹ mắng, với lại mình chỉ làm một lần này thôi, không bao giờ làm thế nữa.”theo em suy nghĩ của Hoàng đúng hay sai vì sao? Nếu em là Hoàng em sẽ làm gì?
BT 4 Tr 33 sgk
Trên đường đi học về Hằng thường bị một người đàn ông lạ mặt bám theo sau. Người này làm quen với Hằng, rủ Hằng đi chơi với ông ta và hứa sẽ cho Hằng nhiều tiền và những gì Hằng thích.
-Theo em điều gì có thể xảy ra đối với Hằng nếu Hằng đi với người lạ đó?
-Nếu em là Hằng thì em sẽ làm gì trong trường hợp đó?