Bài tập kinh tế vĩ mô

Bài 1: Trong những năm 2005, sản xuất đường ở Mỹ: 11,4 tỷ pao; tiêu dùng 17,8 tỷ pao; giá cả ở Mỹ 22 xu/pao; giá cả thế giới 8,5 xu/paoỞ những giá cả và số lượng ấy cĩ hệ số co dãn của cầu và cung là Ed = -0,2; Es = 1,54.
Yêu cầu:
Xác định phương trình đường cung và đường cầu về đường trên thị trường Mỹ. Xác định giá cả cân bằng đường trên thị trường Mỹ.
Để đảm bảo lợi ích của ngành đường, chính phủ đưa ra mức hạn ngạch nhập khẩu là 6,4 tỷ pao. Hãy xác định số thay đổi trong thặng dư của người tiêu dung, của người sản xuất, của Chính phủ, và số thay đổi trong phúc lợi xã hội.
Nếu giả sử chính phủ đánh thuế nhập khẩu 13,5 xu/pao. Điều này tác động đến lợi ích của mọi thành viên ra sao? So sánh với trường hợp hạn ngạch, theo bạn chính phủ nên áp dụng biện pháp gì?
Bài giải
Qs = 11,4 tỷ pao
Qd = 17,8 tỷ pao
P = 22 xu/pao
PTG = 805 xu/pao
Ed = -0,2
Es = 1,54
1. Phương trình đường cung, đường cầu? Pcb?
Ta cĩ: phương trình đường cung, đường cầu cĩ dạng như sau:
	QS = aP + b
	QD = cP + d
Ta lại cĩ cơng thức tính độ co dãn cung, cầu:
(1)
	ES = (P/QS).(DQ/DP) 
	ED = (P/QD). (DQ/DP)
Trong đĩ: DQ/DP là sự thay đổi lượng cung hoặc cầu gây ra bởi thay đổi về giá, từ đĩ, ta cĩ DQ/DP là hệ số gốc của phương trình đường cung, đường cầu
ES = a.(P/QS) 
ED = c. (P/QD)
 a = (ES.QS)/P
 c = (ED.QD)/P
 a = (1,54 x 11,4)/22 = 0,798
	 c = (-0,2 x 17,8)/22 = - 0,162
Thay vào phương trình đường cung, đường cầu tính b,d
	QS = aP + b
	QD = cP + d
b = QS – aP
d = QD - cP
b = 11,4 – (0,798 x 22) = - 6,156
d = 17,8 + (0,162 x 22) = 21,364
Thay các hệ số a,b,c,d vừa tìm được, ta cĩ phương trình đường cung và cầu về đường trên thị trường Mỹ như sau:
	QS = 0,798P – 6,156
	QD = -0,162P + 21,364
Khi thị trường cân bằng, thì lượng cung và lượng cầu bằng nhau 
QS = QD
0,798PO – 6,156 = -0,162PO + 21,364
0,96PO 	 = 27,52
 PO = 28,67
 QO = 16,72
2. Số thay đổi trong thặng dư của người tiêu dùng, của người sản xuất, của Chính phủ, và số thay đổi trong phúc lợi xã hội.
Quota = 6,4
Do P = 22 người tiêu dùng cĩ xu hướng tiêu dùng hàng nhập khẩu, nếu chính phủ khơng hạn chế nhập khẩu. Để ngăn chặn nhập khẩu chính phủ đặt quota nhập khẩu với mức 6,4 tỷ pao. Khi đĩ phương trình đường cung thay đổi như sau:
	QS’ = QS + quota
	 = 0,798P -6,156 + 6,4
	QS’ = 0,798P + 0,244
Khi cĩ quota, phương trình đường cung thay đổi => điểm cân bằng thị trường thay đổi.	QS’ =QD
	0,798 P + 0,244 = -0,162P + 21,364
0,96P	= 21,12
 P	 =	22
 Q = 17,8
 S quota
P
S
6.4
Q
f
d
b
a
D
22
8.5
c
 0.627 11.4 17.8 19.987
* Thặng dư :
- Tổn thất của người tiêu dùng : 
với : 
 a = ½ ( 11.4 + 0.627 )x 13.5 = 81.18
 b = ½ x ( 10.773 x 13.5 ) = 72.72
 c = ½ x ( 6.4x 13.5 ) = 43.2
 d = c = 43.2
 f = ½ x ( 2.187 x 13.5 ) = 14.76 
=> DCS = - 255,06 
Thặng dư nhà sản xuất tăng : 
Nhà nhập khẩu ( cĩ hạn ngạch ) được lợi : c + d = 43.2 x 2 = 86.4
Tổn thất xã hội : 
=> DNW = - 87,48
3. Thuế nhập khẩu 13,5 xu/pao. Lợi ích của mọi thành viên ra sao? So sánh với trường hợp hạn ngạch, theo bạn chính phủ nên áp dụng biện pháp gì?
Mức thuế nhập khẩu 13,5 xu/pao, ảnh hưởng đến giá của số lượng nhập khẩu, làm cho giá tăng từ 8,5 lên 8,5 + 13,5 = 22 xu/pao (bằng với giá cân bằng khi áp dụng hạn ngạch nhập khẩu ở câu 2) 
Với mức thuế nhập khẩu là 13.5 xu/pao, mức giá tăng và thặng dư tiêu dùng giảm :
với a = 81.18
 b = 72.72
 c = 6.4 x 13.5 = 86.4
 d = 14.76
Thặng dư sản xuất tăng : 
Chính phủ được lợi : c = 86.4
S
P
22
 t
8..5
D
a
c
b
d
Pw
0.627 11.4 17.8 19.987 Q 
Khi chính phủ đánh thuế nhập khẩu thì tác động cũng giống như trường hợp trên. Tuy nhiên nếu như trên chính phủ bị thiệt hại phần diện tích hình c +d do thuộc về những nhà nhập khẩu thì ở trường hợp này chính phủ được thêm một khoản lợi từ việc đánh thuế nhập khẩu ( hình c + d ). Tổn thất xã hội vẫn là 87,487
* So sánh hai trường hợp :
Những thay đổi trong thặng dư tiêu dùng và thặng dư sản xuất là như nhau dưới tác động của hạn ngạch và của thuế quan. Tuy nhiên nếu đánh thuế nhập khẩu chính phủ sẽ thu được lợi ích từ thuế. Thu nhập này cĩ thể được phân phối lại trong nền kinh tế ( ví dụ như giảm thuế, trợ cấp ...). Vì thế chính phủ sẽ chọn cách đánh thuế nhập khẩu bởi vì tổn thất xã hội khơng đổi nhưng chính phủ được lợi thêm một khoản từ thuế nhập khẩu.
Bài 2: Thị trường về lúa gạo ở Việt Nam được cho như sau:
Trong năm 2002, sản lượng sản xuất được là 34 triệu tấn lúa, được bán với giá 2.000 đ/kg cho cả thị trường trong nước và xuất khẩu; mức tiêu thụ trong nước là 31 triệu tấn.
Trong năm 2003, sản lượng sản xuất được là 35 triệu tấn lúa, được bán với giá 2.200 đ/kg cho cả thị trường trong nước và xuất khẩu, mức tiêu thụ trong nước là 29 triệu tấn.
Giả sử đường cung và đường cầu về lúa gạo của Việt Nam là đường thẳng, đơn vị tính trong các phương trình đường cung và cầu được cho là Q tính theo triệu tấn lúa; P được tính là 1000 đồng/kg.
Hãy xác định hệ số co dãn của đường cung và cầu tương ứng với 2 năm nĩi trên.
Xây dựng phương trình đường cung và đường cầu lúa gạo của Việt Nam.
Trong năm 2003, nếu chính phủ thực hiện chính sách trợ cấp xuất khẩu là 300 đ/kg lúa, hãy xác định số thay đổi trong thặng dư của người tiêu dùng, của người sản xuất, của chính phủ và phúc lợi xã hội trong trường hợp này.
Trong năm 2003, nếu bây giờ chính phủ áp dụng hạn ngạch xuất khẩu là 2 triệu tấn lúa mỗi năm, mức giá và sản lượng tiêu thụ và sản xuất trong nước thay đổi như thế nào? Lợi ích của mọi thành viên thay đổi ra sao?
Trong năm 2003, giả định chính phủ áp dụng mức thuế xuất khẩu là 5% giá xuất khẩu, điều này làm cho giá cả trong nước thay đổi ra sao? Số thay đổi trong thặng dư của mọi thành viên sẽ như thế nào?
Theo các bạn, giữa việc đánh thuế xuất khẩu và áp dụng quota xuất khẩu, giải pháp nào nên được lựa chọn.
Bài giải
P
QS
QD
2002
2
34
31
2003
2,2
35
29
1. Xác định hệ số co dãn của đường cung và cầu tương ứng với 2 năm nĩi trên.
Hệ số co dãn cung cầu được tính theo cơng thức:
	ES = (P/Q) x (DQS/DP)
	ED = (P/Q) x (DQD/DP)
Vì ta xét thị trường trong 2 năm liên tiếp nên P,Q trong cơng thức tính độ co dãn cung cầu là P,Q bình quân.
	ES = (2,1/34,5) x [(35 – 34)/(2,2 – 2)] = 0,3
	ED = (2,1/30) x [(29 – 31)/(2,2 – 2)] = 0,7
2. Xây dựng phương trình đường cung và đường cầu lúa gạo của Việt Nam.
Ta cĩ :
	QS = aP + b
	QD = cP + d
Trong đĩ: a = DQS/DP = (35 – 34) / (2,2 – 2) = 5
	 b = DQD/DP = (29 -31) / (2,2 – 2) = -10
Ta cĩ: QS = aP + b
b = QS – aP = 34 – 5.2 = 24
và QD = cP + d
d = QD – cP = 31 +10.2 = 51
Phương trình đường cung, đường cầu lúa gạo ở Việt Nam cĩ dạng:
QS = 5P + 24
QD = -10P + 51
3. trợ cấp xuất khẩu là 300 đ/kg lúa, xác định số thay đổi trong thặng dư của người tiêu dùng, của người sản xuất, của chính phủ và phúc lợi xã hội 
Khi thực hiện trợ cấp xuất khẩu, thì:
	PD1 = PS1 – 0,3
Tại điểm cân bằng: QD1 = QS1
5PS1 + 24 = -10 (PS1 – 0,3) + 51
 PS1 = 2
 PD1 = 1,7 
 QD1 = 34
4. Quota xuất khẩu là 2 triệu tấn lúa mỗi năm, mức giá và sản lượng tiêu thụ và sản xuất trong nước thay đổi như thế nào? Lợi ích của mọi thành viên thay đổi ra sao?
Khi chưa cĩ quota , điểm cân bằng thị trường:
	QS = QD
ĩ 5P + 24 = -10P + 51
ĩ 15P = 27
ĩ	PO = 1,8
	QO = 33
Khi cĩ quota xuất khẩu, phương trình đường cầu thay đổi như sau:
 QD’ = QD + quota
 = -10P + 51 + 2
 = -10P + 53
Điểm cân bằng mới khi cĩ quota xuất khẩu:
	QS = QD’
ĩ 5P + 24 = -10P +53
ĩ 15P = 29
ĩ P = 1,93
 Q = 5P + 24 = 33,65
Q
P
S
D
P = 2,2
1,8
1,93
33 33,65 
29
D +quota
P = 2,09
* Thặng dư:
- D CS = + a + b là phần diện tích hình thang ABCD
	SABCD = 1/2 x (AB + CD) x AD
Trong đĩ :
AD = 2,2 – 1,93 = 0,27
AB = QD(P=2,2) = -10 x 2,2 +51 = 29
CD = QD(P=1,93) = -10 x 1,93 + 51 = 31,7
SABCD = 1/2 x (29 + 31,7) x 0,27 = 8,195
D CS = a + b = 8,195
- D PS = -(a + b + c + d + f) là phần diện tích hình thang AEID
	SAEID = 1/2 x (AE + ID) x AD
Trong đĩ:
AE = QS(P=2,2) = 5 x 2,2 + 24 = 35
ID = QS(P=1,93) = 5 x 1,93 + 24 = 33,65
SAEID = 1/2 x (35 + 33,65) x 0,27 = 9,268
D PS = -(a + b + c + d +f) = -9,268
- Người cĩ quota XK:
D XK = d là diện tích tam giác CHI
	SCHI = 1/2 x (CH x CI)
Trong đĩ:
CH =AD = 0,27
CI = DI – AH = 33,65 – QD(P=2,2) = 33,65 - (-10 x 2,2 +53) = 33,65 -31 =2,65
S CHI = 1/2 x (0,27 x 2,65) = 0,358
D XK = d = 0,358
- D NW = D CS + D PS + D XK = 8,195 – 9,268 + 0,358 = -0,715
5. chính phủ áp dụng mức thuế xuất khẩu là 5% giá xuất khẩu, giá cả trong nước thay đổi ra sao? Số thay đổi trong thặng dư của mọi thành viên sẽ như thế nào?
Khi chính phủ áp đặt mức thuế xuất khẩu bằng 5% giá xuất khẩu thì giá của lượng xuất khẩu sẽ giảm: 2,2 – 5% x 2,2 = 2,09.
- D CS = 1/2 x (29 + QD(P=2,09)) x (2,2 – 2,09)
= 1/2 x [29 + (-10 x 2,09 + 51)] x 0,11
= 1/2 x (29 + 30,1) x 0,11
= 3,25
- D PS = - { 1/2 x (AE + QS(P=2,09)) x (2,2 – 2,09)
= - {1/2 x [35 + (5 x 2,09 +24)] x 0,11
= - [1/2 x (35 + 34,45) x 0,11)] = -3,82
- Chính phủ:
D CP = 1/2 x (2,2 – 2,09) x (QS(P=2,09) – QD(P=2,09))
	 = 1/2 x 0,11 x (34,45 – 30,1) = 0,239
- D NW = D CS + D PS + D CP = 3,25 -3,82 + 0,239
	 = -0,33
6. Giữa việc đánh thuế xuất khẩu và áp dụng quota xuất khẩu, giải pháp nào nên được lựa chọn 
Theo tính tốn của câu 4,5 (quota = 2 và TXK = 5% giá xuất khẩu) thì Chính phủ nên chọn giải pháp đánh thuế xuất khẩu. Vì rõ ràng khi áp dụng mức thuế này phúc lợi xã hội bị thiệt hại ít hơn khi áp dụng quota = 2, đồng thời chính phủ thu được 1 phần từ việc đánh thuế (0,39).
Bài 3: Sản phẩm A cĩ đường cầu là P = 25 – 9Q và đường cung là P = 4 + 3,5Q
P: tính bằng đồng/đơn vị sản phẩm
Q: tính bằng triệu tấn đơn vị sản phẩm
Xác định mức giá và sản lượng khi thị trường cân bằng.
Xác định thặng dư của người tiêu dùng khi thị trường cân bằng.
Để đảm bảo lợi ích cho người tiêu dùng, chính phủ dự định đưa ra 2 giải pháp sau:
Giải pháp 1: Ấn định giá bán tối đa trên thị trường là 8 đồng/đvsp và nhập khẩu lượng sản phẩm thiếu hụt trên thị trường với giá 11 đồng /đvsp.
Giải pháp 2: Trợ cấp cho người tiêu dùng 2 đồng/đvsp và khơng can thiệp vào giá thị trường.
Theo bạn thị giải pháp nào cĩ lợi nhất:
Theo quan điểm của chính phủ
Theo quan điểm của người tiêu dùng
Giả sử chính phủ áp dụng chính sách giá tối đa là 8 đồng/đvsp đối với sản phẩm A thì lượng cầu sản phẩm B tăng từ 5 triệu tấn đvsp lên 7,5 triệu tấn đvsp. Hãy cho biết mối quan hệ giữa sản phẩm A và sản phẩm B?
Nếu bây giờ chính phủ khơng áp dụng 2 giải pháp trên, mà chính phủ đánh thuế các nhà sản xuất 2 đồng/đvsp.
Xác định giá bán và sản lượng cân bằng trên thị trường?
Xác định giá bán thực tế mà nhà sản xuất nhận được?
Các nhà sản xuất hay người tiêu dùng gánh chịu thuế? Bao nhiêu?
Thặng dư của người sản xuất và người tiêu dùng thay đổi như thế nào so với khi chưa bị đánh thuế?
Bài giải
1. Giá và sản lượng cân bằng
P = 25 – 9QD =>QD = 2,778 – 0,111P
P = 4 + 3,5QS => QS = 0,286P - 1,143
Tại điểm cân bằng :
	QS = QD
ĩ 0,286P – 1,143 = 2,778– 0,111P
ĩ	0,397P = 3,921
ĩ	 P 	 = 9,88
	 Q 	 = 1,68
2. Thặng dư người tiêu dùng
D CS = 1/2 x (25 – 9,88) x 1,68
 = 12,7
3. giải pháp nào cĩ lợi nhất
Giải pháp 1: P max = 8đ/đvsp & PNkhẩu lượng sp thiếu hụt = 11đ/đvsp
B
C
Tổn thất vô ích
Q
P
S
D
P0=9.8
Q0
Pmax =8
Q1s=1.14
Q1D = 1.89
D
Thiếu hụt
P =14.74
Ta cĩ : Pmax = 8đ/đvsp 
(S) : P = 4 + 3,5Q
8 = 4 + 3,5Q
Q1S = 1,14
Tương tự : thế P = 8đ/đvsp vào (D)
(D) : P = 25 - 9Q
 	ĩ 8 = 25 - 9Q
 	ĩ Q1D = 1,89
Vậy tổng sản lượng thiếu hụt trong trường hợp này là:
 Q1D – Q1S = 1,89 - 1,14 = 0,75
Vậy số tiền chính phủ phải bỏ ra để nhập khẩu sản lượng thiếu hụt là:
 P x ( Q1D – Q1S ) = 11 x 0,75 = 8,25 tỷ 
Người tiêu dùng tiết kiệm được là:
 ΔCS = C-B = 1.14*(9.8-8) – (1.68-1.14)*(14.74-9.8) = - 0.616 tỷ 
Giải pháp 2: Trợ cấp cho người tiêu dùng 2đ/đvsp & khơng can thiệp vào giá thị trường . 
D
S
Q
P
P0
Q0
Q1
s
PS1
PD1
A
B
D
C
E
Ta cĩ : 
PS1 – PD1 = 2
	PD1= 25 – 9Q1	
PS1 = 4 + 3,5 Q1
Suy ra : Q1 = 1.84 , PD1= 8.44 ; PS1 = 10.44
Người tiêu dùng tiết kiệm được là:
ΔCS = C + D = 0.5 x (9.8 – 8.44) x (1.68 + 1.84) = 2.4 tỷ 
Chính phủ phải bỏ ra là :
CP = 2 x Q1 = 2 x 1.84 = 3.68 tỷ 
Kết luận : 
Vậy giải pháp 1 cĩ lợi hơn theo quan điểm của chính phủ.
Vậy giải pháp 2 cĩ lợi hơn theo quan điểm của người tiêu dùng.
4. mối quan hệ giữa sản phẩm A và sản phẩm B
Sản phẩm A:
	Ta cĩ Pmax = 8 thế vào (S) : P = 4 + 3,5Q
	=> Q1S = 1,14
Sản phẩm B:
	Sản lượng B tăng : DQ = 7,5 – 5 = 2,5
Hữu dụng biên của 2 sản phẩm :
	 DQB 	 2,5	 2,5	
	MRAB = 	 = 	= 	 = 4,63 > 1
	 DQA	1,68 – 1,14	 0,54	
=> sản phẩm A và B là 2 sản phẩm thay thế hồn tồn
5. Đánh thuế 2 đồng/đvsp
a. Khi chính phủ đánh thuế nhà sản xuất, tác động lên giá, làm đường cung dịch chuyển vào trong.
P = 4 + 3,5Q
Hàm cung mới: P = 4 +3,5Q +2 => P = 3,5Q + 6
Khi thị trường cân bằng:
=> 3,5Q + 6 = 25 – 9Q
=> 12.5Q = 19
=> Q = 1,52
	 P = 11,32
b. Giá thực tế mà nhà sản xuất nhận được:
	P = 4 + 3,5 x 1,52
	 = 9,32
c. Các nhà sản xuất hay người tiêu dùng gánh chịu thuế? Bao nhiêu?
Giá mà người tiêu dùng phải trả khi cĩ thuế 
	P = 3,5 x 1,52 + 6 = 11,32
So với giá cân bằng trước khi bị đánh thuế : P = 9,88
Chênh lệch giá của nhà sản xuất : DP = 9,32 – 9,88 = -0,56
Chênh lệch giá của người tiêu dùng : DP = 11,32 – 9,88 = 1,44
=> Vậy sau khi cĩ thuế giá bán của người sản xuất bị giảm 0,56 đ/1đvsp
 Và người tiêu dùng phải trả nhiều hơn 1,44 đ/1đvsp
cả người sản xuất và người tiêu dùng đều gánh chịu thuế. Trong đĩ người sản xuất chịu 0,56 đ/1đvsp ; cịn người tiêu dùng chịu 1,44 đ/1đvsp
d. Thặng dư của người sản xuất và người tiêu dùng thay đổi như thế nào so với khi chưa bị đánh thuế?
- D CS = - [1/2 x (1,68 +1,52) x (11,32 – 9,88)]
	= - ( 1/2 x 3,2 x 1,44)
	= - 2,304 
- D PS = -[1/2 x (1,52 + 1,68) x (9,88 – 9,32)]
	= - 0,896 
Sau khi cĩ thuế thặng dư người tiêu dùng giảm 2,304 ; thặng dư người sản xuất giảm 0,896 
Bài 4: Sản xuất khoai tây năm nay được mùa. Nếu thả nổi cho thị trường ấn định theo qui luật cung cầu, thì giá khoai tây là 1.000 đ/kg. Mức giá này theo đánh giá của nơng dân là quá thấp, họ địi hỏi chính phủ phải can thiệp để nâng cao thu nhập của họ. Cĩ hai giải pháp dự kiến đưa ra:
	Giải pháp 1: Chính phủ ấn định mức giá tối thiểu là 1.200 đ/kg và cam kết mua hết số khoai tây dư thừa với mức giá đĩ.
	Giải pháp 2: Chính phủ khơng can thiệp vào thị trường, nhưng cam kết với người nơng dân sẽ bù giá cho họ là 200 đ/kg khoai tây bán được.
Biết rằng đường cầu khoai tây dốc xuống, khoai tây khơng dự trữ và khơng xuất khẩu.
Hãy nhận định độ co dãn của cầu khoai tây theo giá ở mức giá 1.000 đ/kg
Hãy so sánh hai chính sách về mặt thu nhập của người nơng dân, về mặt chi tiêu của người tiêu dùng và của chính phủ
Theo các anh chị, chính sách nào nên được lựa chọn thích hợp.
Bài giải
1. Độ co dãn của cầu khoai tây theo giá ở mức giá 1.000 đ/kg 
Ở mức giá P = 1000 thì thị trường cân bằng, độ co dãn của cầu theo giá sẽ :
	Ed = a.(P0/Q0) = a x (1000/Q0)
2. So sánh hai chính sách về mặt thu nhập của người nơng dân, về mặt chi tiêu của người tiêu dùng và của chính phủ
 - Chính sách ấn định giá tối thiểu :
+ Nếu tồn bộ số khoai đều được bán đúng giá tối thiểu do nhà nước quy định thì thu nhập của người nơng dân tăng (200 đ/kg x Q). Vì chính phủ cam kết mua hết số sản phẩm họ làm ra, với mức giá tối thiểu (tương ứng với phần diện tích A + B + C)
	+ Chi tiêu của người tiêu dùng tăng lên 200đ/kg, vì phải mua với giá 1.200đ/kg thay vì 1.000đ/kg (tương ứng với phần diện tích A + B bị mất đi)
	+ Chi tiêu của chính phủ cũng tăng lên 1 lượng (200đ/kg x DQ) với DQ là lượng khoai người nơng dân khơng bán được.
=> bảo vệ quyền lợi của người nơng dân.
Pmin
Q2
A
B
D
Q3
Q
P
S
D
P0
Q0
C
- Chính sách trợ giá 200đ/kg
Vì khoai tây khơng thể dự trữ và xuất khẩu nên đường cung của khoai tây sẽ bị gãy khúc tại điểm cân bằng.
	+ Thu nhập của người nơng dân cũng tăng 200đ/kg x Q (tương ứng phần diện tích A + B + C)
	+ Chi tiêu của người tiêu dùng khơng tăng thêm, vì họ vẫn được mua khoai với mức giá 1.000đ/kg
	+ Chi tiêu của chính phủ tăng 1 lượng 200đ/kg x Q
 => bảo vệ quyền lợi của cả người nơng dân và người tiêu dùng.
D
S
Q
P
P0 =PD1
Q0
Q1
s
PS1
A
B
C
3. Chính sách nào nên được lựa chọn thích hợp?
Chính sách trợ giá sẽ được ưu tiên lựa chọn, vì chính sách này đảm bảo được quyền lợi của người sản xuất và người tiêu dùng.
Cả hai chính sách đều làm cho chính phủ chi tiêu nhiều hơn để hỗ trợ cho người sản xuất, và người tiêu dùng. Nhưng nếu dùng chính sách giá tối thiểu, người nơng dân sẽ cĩ xu hướng tạo ra càng nhiều sản phẩm dư thừa càng tốt, vì chính phủ cam kết mua hết sản phẩm thừa, thiệt hại khơng cần thiết cho chính phủ. Để giới hạn sản xuất và đảm bảo được quyền lợi cả hai, chính phủ sẽ chọn giải pháp trợ giá.
Bài 1: Giả sử độ co dãn của cầu theo thu nhập đối với thực phẩm là 0,5 ; và độ co dãn của cầu theo giá là -1,0. Một người phụ nữ chi tiêu 10.000$ một năm cho thực phẩm và giá thực phẩm là 2$/đv, thu nhập của bà ta là 25.000$.
Chính phủ đánh thuế vào thực phẩm làm giá thực phẩm tăng gấp đơi, tính lượng thực phẩm được tiêu dùng và chi tiêu vào thực phẩm của người tiêu dùng này.
Giả sử người ta cho bà ta số tiền cấp bù là 5.000$ để làm nhẹ bớt ảnh hưởng của thuế. Lượng thực phẩm được tiêu dùng và chi tiêu vào thực phẩm của phụ nữ này sẽ thay đổi như thế nào?
Liệu khoản tiền này cĩ đưa bà ta trợ lại được mức thỏa mãn ban đầu hay khơng? Hãy chứng minh (minh họa bằng đồ thị)
Bài giải
1. Chính phủ đánh thuế vào thực phẩm làm giá thực phẩm tăng gấp đôi, tính lượng thực phẩm được tiêu dùng và chi tiêu vào thực phẩm của người tiêu dùng này
Ta có công thức tính độ co giản của cầu theo giá
 E(P)= (rQ/ rP)x (P/Q) ( 1)
do đề bài cho giá thực phầm tăng gấp đôi từ 2 lên 4 nên ta giả sử độ co giản là co giản hình cung với: 
Q= (Q+(Q+rQ))/2
P=(P+(P+rP))/2
Thế vào (1) ta có: 
 E(P)= (rQ/ rP) x (2P+rP)/(2Q+rQ) (2)
Theo đề bài ta có: 
E(P)=-1
P=2
rP=2
Q=10.000/2 =5000 
Thế vào ( 2 ) ta tính được rQ
(rQ/ 2) x (2x2+2)/(2x5.000+rQ) =-1
==> rQ = -2.500
Điều này có nghĩa là bà ta tiêu dùng thực phẩm từ 5.000 xuống 2.500 đơn vị sản phầm
và số tiền bà ta chi tiêu cho thực phẩm là: 2.500x4= 10.000 đồng
2. Giả sử người ta cho bà ta số tiền cấp bù là 5000$ để làm nhẹ bớt ảnh hưởng của thuế. Lượng thực phẩm được tiêu dùng và chi tiêu vào thực phẩm của phụ nữ này sẽ thay đổi:
 Tương tự ta có công thức tính độ co giản của cầu theo thu nhập 
 E(I)= (rQ/ rI) x (2I+rI)/(2Q+rQ) (3)
Theo đề bài ta có: 
E(I)= 0.5
I=25.000
rI=5.000
Q=2.500
Thế vào ( 3 ) ta tính được rQ như sau:
(rQ/ 5.000) x (2x25.000+5.000)/(2x2.500+rQ) = 0.5
==> rQ = 238
Điều này có nghĩa là bà ta tăng tiêu dùng thực phẩm từ 2.500 sản phẩm lên 2.738 sản phẩm 
Chi tiêu cho thực phẩm của bà : 2738 x 4=10.952 $
3. Liệu khoản tiền này có đưa bà ta trở lại được mức thoả mãn ban đầu hay không? Hãy chứng minh (minh họa bằng đồ thị).
Ứng với I = 30000 => tiêu dùng = 30000/7500 => đường ngân sách dịch chuyển sang phải tạo ra điểm C , ứng với Q = 2738. 
Nếu C vượt qua đường ngân sách ban đầu => thỏa mãn tăng
Nếu C trùng đường ngân sách ban đầu => thỏa mãn như ban đầu
Nếu C bên dưới đường ngân sách ban đầu => thỏa mãn giảm so với ban đầu.
Theo số liệu bài này, ta thấc C vẫn nằm dưới đường ngân sách ban đầu à nên ta kết luận khoản tiền trợ cấp này vẫn khơng đưa bà ta trở lại được mức thoả mãn ban đầu.
1000
U2
(I=25.000)
U1
5000
7500
X
Y
(I=30.000)
Bài 4: An cĩ thu nhập ở kỳ hiện tại là 100 triệu đồng và thu nhập ở kỳ tương lai là 154 triệu đồng. Nhằm mục đích đơn giản hĩa tính tốn, giả định rằng An cĩ thể đi vay và cho vay với cùng 1 lãi suất 10% trong suốt thời kỳ từ hiện tại đến tương lai.
Hãy vẽ đường ngân sách, thể hiện rõ mức tiêu dùng tối đa trong hiện tại cũng như trong tương