Bài giảng X quang khớp

1X QUANG KHỚP
BM ChẩnĐoán Hình Ảnh
Trường ĐHYD Cần Thơ
MỤC TIÊU
1. Cấu trúc giải phẫu X quang khớp động.
2. Cấu trúc giải phẫu X quang xương, 
khớp các vùng vai, vùng hông, chi trên
và chi dưới.
3. Triệu chứng học X quang khớp.
4. Phân tích được hình ảnh X quang bệnh
lý thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, 
bệnh Gout.
2NỘI DUNG
Đại cương về khớp.
Giải phẫu.
Triệu chứng học X quang khớp.
Một số bệnh lý khớp nội khoa.
NỘI DUNG
Đại cương về khớp.
Giải phẫu.
Triệu chứng học X quang khớp.
Một số bệnh lý khớp nội khoa.
3ĐẠI CƯƠNG
Khớp động:
–Đầy đu   thành phần cấu tạo của khớp.
–Hoạt động vê " " mặt chức năng.
Khớp bán động:
– Không có bao hoạt dịch.
Khớp bất động:
– Không có ổ khớp.
– Bất động hoặc ít vận động vê " " mặt chức
năng.
NỘI DUNG
Đại cương về khớp.
Giải phẫu.
Triệu chứng học X quang khớp.
Một số bệnh lý khớp nội khoa.
4GIẢI PHẪU KHỚP ĐỘNG
Mặt khớp.
Sụn khớp.
Bao khớp.
–Màng sợi (hay bao sợi).
–Màng hoạt dịch (hay bao hoạt dịch).
Ổ khớp.
Dây chằng, gân, cơ
Ổ
GIẢI PHẪU KHỚP ĐỘNG
5GIẢI PHẪU X QUANG
NỘI DUNG
Đại cương về khớp.
Giải phẫu.
Triệu chứng học X quang khớp.
Một số bệnh lý khớp nội khoa.
6TRIỆU CHỨNG HỌC X QUANG
Khe khớp.
Đầu xương.
Vùng quanh sụn.
Phần mềm.
Trục của khớp.
KHE KHỚP
Khe khớp rộng: thường do tràn dịch hay 
phì đại sụn khớp.
Khe khớp hẹp: thường do viêm hay thoái
hóa.
Mất khe khớp (dính khớp).
Cần so sánh với khe khớp đối diện
hay tương đồng
7KHE KHỚP
Bản xương dưới sụn:
–Đường cong đều đặn, liên tục, dày 1mm.
–Mỏng, đặc xương, biến dạng?
Xương dưới sụn:
–Đánh gia = = mức đô > > vôi hóa: loãng xương, đặc
xương.
– Tổn thương pha = = hủy xương.
ĐẦU XƯƠNG
8ĐẦU XƯƠNG
1
Gai xương.
Khuyết xương.
Nang dưới sụn.
VÙNG QUANH SỤN
9VÙNG QUANH SỤN
Mô mềm.
– Sưng, phu " " nê "".
– Vôi hóa.
Trục khớp.
– Lệch trục (gập góc, bán trật, trật khớp).
– Thường thư = = phát sau tổn thương dây chằng.
MÔ MỀM – TRỤC KHỚP
10
NỘI DUNG
Đại cương về khớp.
Giải phẫu.
Triệu chứng học X quang khớp.
Một số bệnh lý khớp nội khoa.
BỆNH LÝ
1. Thoái hóa khớp.
2. Viêm khớp dạng thấp.
3. Gout.
11
BỆNH LÝ
1. Thoái hóa khớp.
2. Viêm khớp dạng thấp.
3. Gout.
THOÁI HÓA KHỚP
Nguyên nhân:
–Quá trình lão hóa.
–Chịu áp lực quá tải kéo dài của sụn khớp.
Vị trí:
– Không đối xứng.
– Khớp chịu lực: khớp háng, khớp gối.
–Đốt sống cô , đốt sống thắt lưng.
– Khớp liên đốt xa, khớp cổ-bàn tay sô = = I.
12
THOÁI HÓA KHỚP
Hình ảnh X Quang.
–Hẹp khe khớp không đối xứng.
–Đặc xương dưới sụn.
– Gai xương.
–Kén dưới sụn.
– Không có loãng xương.
THOÁI HÓA KHỚP
1
2
3
4
13
THOÁI HÓA KHỚP
THOÁI HÓA KHỚP
14
THOÁI HÓA KHỚP
BỆNH LÝ
1. Thoái hóa khớp.
2. Viêm khớp dạng thấp.
3. Thống phong.
15
Nam/nữ = 1/3.
Tuổi thường gặp: 30 – 50.
Vị trí hay gặp: đối xứng 2 bên 95%.
– Tay: khớp bàn – ngón II và III.
– Chân: khớp bàn – ngón IV và V.
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
Hình ảnh X Quang.
– Phu " " nê " " mô mềm quanh khớp.
– Loãng xương quanh khớp.
–Hủy bơ" " xương.
–Hẹp khe khớp.
–Kén dưới sụn.
– Không tạo gai xương.
–Bán trật khớp.
–Dính khớp, biến dạng khớp.
16
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
17
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
18
VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
BỆNH LÝ
1. Thoái hóa khớp.
2. Viêm khớp dạng thấp.
3. Gout.
19
GOUT
Nguyên nhân: 
– Tăng acid uric máu. 
– Lắng đọng tinh thể natri urate. 
90% nam giới tuổi trung niên.
Vị trí:
– Khớp bàn-ngón chân sô = = I (70%).
– Cô   chân, gối, khớp giữa các xương cô   chân.
– Không đối xứng, thường bị một khớp.
GOUT
Hình ảnh X Quang.
–Hủy xương bơ" " ro OO.
– Nốt mô mềm (tophi).
– Vôi hóa sụn khớp, đặc biệt sụn chêm khớp
gối.
– Không loãng xương.
20
GOUT
GOUT
21
CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ
Câu 1: Cơ thê  người có tất cả mấy loại
khớp?
a. 1.
b. 2.
c. 3.
d. 4.
Câu 2: Đặc điểm X quang trong bệnh ly = =
thoái hóa khớp? Chọn câu sai.
a. hẹp khe khớp đối xứng hai bên.
b. gai xương.
c. xơ xương dưới sụn.
d. không có loãng xương.
22
Câu 3: Đặc điểm của viêm khớp dạng thấp?
a. có tính đối xứng.
b. chỉ xảy ra ở các khớp nho.
c. a va " " b đúng.
d. a va " " b sai.
Câu 4: Đặc điểm X quang của Gout?
a. loãng xương.
b. nốt Tophi.
c. gai xương.
d. tất cả đúng.
23